Bu sıralar açılımlar çok moda biliyorsunuz. Stereo Mecmuası olarak bizde eksik kalmayalım bir açılımda biz yapalım dedik. Yalnız bizim açılımın kimseye zararı yok, kimse de itiraz etmez herhalde. Şaka bir yana biliyorsunuz bilgisayarlarımızı özellikle de dizüstü bilgisayarlarımızı DAC’a bağlamanın en kolay yolu USB kablo. Evet masa üstü bilgisayarlarda standart onboard ses kartlarında kompozit ve dijital çıkışlar bulunuyor. Ancak dizüstü bilgisayarlarda genel olarak USB’den başka bir seçeneğimiz yok. Ancak üst sınıf dizüstü bilgisayarlarda mini S/PDIF çıkışlar var. Bu çıkış bizlere DAC’larımızı bağlamak için bir açılım yapma fırsatı sağlıyor. Apple cephesinde ise bir çok Macbook, mini S/PDIF ile donatılmış durumda. Tabii Apple cephesinde model numaraları oldukça karmaşık mid/2012 vesaire tanımlamalar olduğundan en iyisi Apple sitesinden kontrol etmek.
Şu sıralar Netbook’lar adım adım hayatımızdan çıkıyor hatta çıktı bile diyebiliriz. Bunun yerine yeni küçük ekran dizüstü bilgisayar standardı Ultrabook’lar geliyor. Ultrabook’ların orta-üst segmentinde incelediğim kadarı ile mini S/PDIF çıkışlar mevcut. Bunun yanında orta ve üzeri klasmandaki klasik dizüstü bilgisayarlarda özellikle multimedya ve oyun makinelerinde bu çıkışlar mevcut.
Bu açılımda en önemli konu USB standardının sorunlu yanı olan elektrik ve veri sinyalinin birlikte taşınması sonucunda oluşan kirliliği optik standardında görmememiz. Tabii bu durum makul fiyatlara sahip optik kablolar ile ilginç sonuçlar elde edebilmemizin yolunu açıyor. Bunun için ilk önce ihtiyacımız olan şey güzel bir optik kablo. Stereo Mecmuası’nda testlerimizde DH Labs Deluxe Toslink kabloyu kullanıyoruz. Fiyatına göre çok başarılı olan bu ürün bize bağlantı için gereken ilk parça.
İkinci parçamız yukarıda görülen mini S/PDIF çıkışı optik çıkışa çeviren parça. Bu parçanın fiyatı bir kaç Dolar ancak ne hikmetse memlekette bulunmuyor. Ben uzun zamandır bu parçanın peşindeydim. Forumlarımızdan Sn Cenk Özdil Bey bu parçadan bir tane bulmuştu benim için sağolsun. Cenk Bey konektörü göndermeden önce bende depoda kazaran bir tane bulunca artık en gerekli parçaya da sahibim.
Bu parçayı almanın en mantıklı yolu eBay veya Deal Extreme gibi siteleri kullanmak. Ancak aylara varabilen uzun nakliye sürelerine hazır olun. Optik kablo ve çevirici (veya dönüştürücü) sayesinde DAC’larımızı USB haricinde optik bağlantı ile de kullanabiliyoruz.
Yukarıda görüldüğü gibi kırmızı bir ışık verilerimizi taşıyacak artık. Sinyal içerisinde elektrik yok sadece veri var. Hız çok yüksek ve jitter için avantaj sağlıyor. Dezavantajları yok değil, özellikle dizüstü bilgisayarlar dünyasında bu çıkışa denk gelmek çok kolay değil. Ancak bu çıkışa sahip olan okuyucularımızın mutlaka denemeler yapmaları lazım…
Şu an için USB mi, optik mi cevabını vermek çok kolay değil. Farklı DAC’larda farklı sonuçlar elde edebilmek mümkün sanırım. Ancak elimizde USB haricinde bir ek seçeneğin olması büyük bir avantaj veriyor meraklılara. Sırf bunun için özel bir bilgisayar almak tabii ki mantıksız. Ancak yeni bilgisayar alırken 200-300TL fazladan vererek bu tarz bir çıkışa sahip olan bilgisayar almak mantıklı olabilir. Tabii bütçesi geniş okuyucularımızın SOtM dX-USB HD gibi seçenekleri var.
Daha önceki incelemelerimde kurduğum bir sistemin performansı hala aklımda. Bilgisayarımın USB çıkışından Acoustic Revive USB-1.0SPS kablo ile SOtM dX-USB HD ve mBPS-d2s bağlamış, DH Labs Silversonic markalı optik ve koaksiyel kablolarla Hegel HD11 model DAC’a bağlamıştım. Bu DAC’lar üzerinden ise klasik analog çıkışla Stax SRM-T1 kulaklık amplifikatörüne bağlamış ve kulaklık olarak Stax SR-009 modelini kullanmıştım.
Belki bu performansa ulaşmak mümkün olmaz ama DAC’larımızı farklı şekilde kullanmak için ilginç seçeneklerimiz olacağı kesin. Bu konuda denemelerime başlayacağım. Bakalım neler yaşayacağız…
Bu konuda deneyimleri olanlar gerek forumlarımızdan gerekse de aşağıdaki yorum kutusundan görüş ve deneyimlerini paylaşabilirler.
Bir yorum ekleyin