Bu yazımız bir incelemeden çok “Eski CD Çalarlarımıza Can Vermek” dizimizde okuyacağınız yazılarımızda bol bol göreceğiniz DH Labs Silversonic firmasının D-75 Dijital Kablosu ve Deluxe Toslink Optik Kabloların bir ön izlemesi olacak. Hem kabloların teknolojilerine göz atacağız hemde standartlardan bahsedeceğiz.
Bu kabloları gerek DAC incelemelerimizde gerekse de CD çalarlarımı DAC’lara bağlarken kullanacağım. Ayrıca dizüstü bilgisayarımın SPDIF çıkışından optik kablo ile DAC’lara bağlantı yaparken de bu kabloları kullanmayı planlıyorum. Bunun için özel bir parçaya ihtiyacım var ve eBay’den aldığım parçanın yolunu bekliyorum :(
Aslına bakarsanız tüm bu testleri standart ve büyük teknoloji perakende firmalarından alınabilecek stok kablo olarak tabir edilecek bir kablo ile yapmayı planlamıştım. Ancak özellikle koaksiyel kablolarda farklı seçeneklerin sese etkisini gördükten sonra stok kablo yerine fiyatının makul olması ve performansları sebebi ile DH Labs Silversonic kabloları kullanmaya karar verdim. İlerleyen aylarda eğer elime geçer ise farklı dijital kabloları da deneme şansım olabilir ve izlenimlerimi sizlerle paylaşırım…
Optik kablolar konusunda geçmişte bazı deneyimlerim oldu. Çeşitli profesyonel projelerde hifi dünyasında tanınmayan bazı özel çözümler kullanmıştım. Ancak bunların fiyatlarına ve en önemlisi bulunabilirliğine bakınca hifi dünyasına yönelmek daha mantıklı geldi. Bu kabloların veri taşıma kapasitesi konusunda belirli standartlar var. İlk çıktığı dönemlerde 20 bit veri aktarımına izin veren bu standart ilerleyen yıllarda 24bit veri aktarımına yükseltildi. Aslında bu teknolojiye optik fiber bağlantı deniyor, iletişim teknolojisinde ve özel server uygulamalarında kullanılıyor.
Bu kabloların tabii ki bir çok farklı varyasyonu var. Ucuzları veya pahalıları. Ses kalitesinden ziyade verinin sağlıklı şekilde taşınması çok çok önemli. Sonuçta verinin sağlıklı taşınması bize daha iyi bir ses performansı sağlayacaktır. Optik fiber kablolarda, kablonun içerisindeki fiber aktarıcının yapısı çok önemli. Bu bölüm genelde özel şekilde en az 2 kat ekranlanıyor. Bu yapının ismi “Single-mode optical fiber” isminden anlaşılacağı üzere kablo tek bir fiber aktarım hattına sahip. Birden fazla aktarım hattına sahip yapılarda tabii ki mevcut. Ancak bunlar özellikle iletişim teknolojisinde özel uygulamalarda kullanılıyor. Bu kablolar hifi dünyasında denk geldiğimiz gibi her firmanın kendi bakış açısından bir üretim tekniği kullanmak yerine belirli standartlara kesin ve kati uymak zorunda. Bu standartların üzerine artılar tabii ki getirilebiliyor. Hatta işin ciddiyeti konusunda bilgi vermek için bir ayrıntıyı vereyim; 2009 yılında Fizik dalında Nobel kazanan bilim insanı Charles K. Kao, ödülü bu bahsettiğim kablolar üzerinde yaptığı çalışmalar sayesinde almıştır.
DH Labs Silversonic Deluxe Toslink Optik Kablo gayet başarılı bir ekranlama ve koruma kılıfına sahip olduğu görülüyor. Ayrıca bu veri akışında önemli bir ayrıntı olan konektörlerin fiber veri iletişim hattı ile ortalanması çok başarılı görülüyor. Çok iyi kablolarda olduğu üzere konektörlerin sonlandırılmasında kullanılan parlatma işlemi oldukça hassas şekilde yapılmış. Konektörlerin dişi yuvalarına oturması ve yerleşimi gayet sıkı. Olması gerektiği gibi. Bu çok önemli. Örneğin CD çalar veya bilgisayardaki optik çıkış ile kablonun konektörünün aynı sanal çizgi üzerinde hizalanması çok çok mühim. DH Labs Silversonic bu açıdan optik kablo konusunda hifi pazarımızda bulduğum en iyi seçenekler arasında görülüyor. Ben denemelerimde çok iyi sonuçlar aldım.
Koaksiyel kablo konusunda da aslına bakarsanız çok ciddi standartlar söz konusu. Bu kablolar RCA, BNC veya her ikisinin kombinasyonu ile sonlandırılıyor. Bu kablolar genel olarak en az 2 ayrı (veya kat) ekranlamaya sahip olmak zorunda. Yapı olarak koaksiyel kablolarda tek bir iletişim hattı oluyor. Bu hat yekpare yani solid core yapıda oluyor. Bunun sebebi empedansı mümkün olduğunca stabil tutmak. Bu kabloların pazara sunulması için kabloların kapasitans, resistans gibi değerlerinde uyulması zorunlu belirli aralıklar var. Zaten farklılıkları veya kaliteyi bu aralıklardaki sapmalar ortaya çıkartıyor.
DH Labs Silversonic kablonun iletişim hattında yekpare bakır üzeri gümüş kaplamalı bir kablo kullanmış. Bu kablo üzerine teflon yapılı ilk kat ekranlama daha doğrusu elektrik geçirmeyen malzeme kullanılmış. Bunun üzerine özel bir kaplamaya sahip alüminyum ekranlamalı ikinci bir katman kullanılmış. DH Labs’ın kablo açıklamalarında bu alüminyum ekranlama için oldukça hassas bir çalışma yaptığı görülüyor. Tüm bu yapının üzerine yine bir ceket kullanılmış. Bu ceket tüm yapıyı bir arada tutuyor.
Koaksiyel kablolarda çok farklı modeller var. Buna aslında modelden ziyade standart tip demek daha doğru. Kullanım alanına göre kablonun empedansı, içerisindeki telin çapı, ekranlama tipi modeli konusunda standartlar var. Biz hifi alanında genelde 75Ohm’luk kabloları kullanıyoruz. Ancak AES/EBU sözkonusu olunca 110Ohm kablolar kullanmak sözkonusu. Bu arada standart modeller var dedim ya, bunların kodları RG-6/U, RG-6/UQ, RG-7 ve RG-11/U. Bu 4 farklı tip kablonun uyumlu olması gereken standartlar ve sapmalar belli.
Silversonic D-75 Dijital Kablosu elime ulaşır ulaşmaz hemen stok kablolara göre denemeler yaptım. Aradaki farklılık çok çok yüksek olunca test sistemindeki stok kabloyu değiştirmeye karar verdim. Benim en hoşuma giden şey, dinamizm artışı. Stok kablolarda elde edilen içi geçmiş performans son derece can sıkıcı. D-75 kablonun sisteme kattığı dinamizm için dahi stok kablodan vazgeçmek için yeterli. Bunun yanında detay seviyesindeki artış ile dinamizm bir araya gelince test sistemim içerisinde kullanmaya karar verdim. Belki ilerleyen dönemlerde bu alanda bir incelemeler sinsilesi yayınlayabiliriz. Konu çok ilginç ve şaşırtıcı sonuçlar ortaya çıkartmaya aday… Asıl merak ettiğim konu ise bilgisayardan USB yerine optik ve/veya koaksiyel kablolar kullanarak yapmayı planladığım testler olacak.
Dediğim gibi DH Labs Silversonic D-75 ve Deluxe Toslink dijital kabloların bir önizlemesini yapmış olduk. İlerleyen haftalar içerisinde DAC testlerimiz devam ederken tekrar D-75 ve Deluxe Toslink konusunda bir “follow up” yayınlayacağım…
DH Labs Silversonic D-75 ve Deluxe Toslink
75Ohm koaskiyel kablo ve optik kablo
Fiyat: Deluxe Toslink 45,- USD + KDV (1 metre) D-75 80,- USD + KDV (1 metre)
Temsilci: Timpani / www.timpani.com.tr
Hem başaralı hem de bence uygun fiyatlı.
Zaten DhLabs bu digital ürün yelpazesinde bildiğim kadarıyla ürünleri tek üretti, yani optik kablonun çeşidi yok mesela, bir tane var onu da tam çıkarmış bence.
Benim de CDP – DAC arası kullandığım kablodur ve çok da memnunum.
Netbook-DAC arası aynı firmanın USB kablosunu kullanıyorum ve başarılı buluyorum onu da. Sizin sipariş ettiğiniz ara parçanın gelmesini ve optik/koaksiyel denemenizi ben de merak ediyorum doğrusu.
Açmayın masraf kapısı bize, acıyın artık :)
Teşekkürler paylaşım için.
Sevgiler
ben de bu iki kabloyu kullanıyorum.coaxial kablosu daha başarılı gibi geliyor bana.coaxial ile cdp den dac a aktardığım 16-44.1 müzikler usb den aktardığım 24-192lerden hiç te geri kalmıyor,hatta çoğu zaman geçiyor bile.tabii kayıt kalitesinin de önemi çok mutlaka ama.benim kişisel görüşüm de böyle.saygılar.
Bana görede coaxcial kablo optikten daha iyi.Optik daha çok üst frekans ağırlıklı çalıyor.Yani benim kulağım öyle algılıyor.