Pro-Ject Audio firması 1991 yılında kuruluyor. Heinz Lichtenegger tarafından Avusturya’da kurulan firma üretimine Çek Cumhuriyetinde başlıyor ve günümüzde de bu üretim devam ediyor. Firma ilk kurulduğu dönemlerde P1 diye bir model çıkartıyor ve ekonomik pikap dünyasında ilk anlarda çok ses getirmese de, ilgi çekmeyi başarıyor ve Pro-Ject firmasını hifi sahnesine sokmayı başarıyor. P1 aslında o yıllardaki karmaşa içerisinde çok ilginç bir noktaya oturuyor. O dönemlerde CD’lerin iyice popüler olması ve plakların geniş kitleler tarafından unutulduğu döneme denk geliyor. P1 modeli ile pazarda tutunmayı sağlayan firma arkasından gelen yıllarda Debut modelleri ile hifi dünyasında iyice tanınıyor ve yerini sabitleştiriyor. Pro-Ject firması ürettikleri Signature modeli pikap haricinde high-end pazarından çok, giriş ve orta segment ürünler konusuna odaklanmayı seven bir firma. Bu arada firmanın kurucusu Lichtenegger’in iyi bir pikap koleksiyoncusu olduğu bilgisini vereyim. Özellikle Micro Seiki gibi Japon pikaplarını uzun senelerdir topluyor(muş)
Bu yazımda sizlere Pro-Ject 1Xpression III Classic modeli pikabı anlatmaya çalışacağım. Bu pikap ile bir ilke de imza atıyoruz Stereo Mecmuası açısından. İlk kez Extreme Audio firmasından demo ürün akışını sağlamış olduk. Pro-Ject 1Xpression III Classic firmanın Classic Line adını verdiği ürün grubu içerisinde yer alan bir model. Firmanın modelleri zaman içerisinde artınca pikaplarını ana ürün grupları şeklinde sınıflandırmışlar. Debut ve Essential serisi genel olarak giriş seviyesindeki modelleri kapsarken Classic serisi giriş seviyesinin bir adım üzerindeki ürünlerle oluşturulmuş. Tabii ki seriler içerisinde çok sayıda pikap var. Meraklılar kendi ihtiyaçlarını karşılayacak modelleri kolaylıkla seçebilirler.
1Xpression III Classic modelinin genel tasarımı Pro-Ject cephesinde uzun zamandır aşina olduğumuz bir tasarım. Seneler içerisinde yenilenerek meraklılara sunulmaya devam ediliyor. Bu pikabın en önemli özelliği farklı kaplama seçenekleri ile meraklılara sunulması. Siyah, maun ve zeytin ağacı desenli kaplamalar lake cila ile parlak ve hoş bir görüntüye sahipler. Extreme Audio, test etmemiz için Stereo Mecmuası’na maun rengini göndermiş. Gerçekten pikap ilk bakışta güzel ve şık gözüküyor. Okuyucularımızın bir kısmının pikaplarda ahşap dokunuşlarını sevdiğini biliyorum. Bir seçenek olarak bu pikabı not defterinize yazabilirsiniz.
İlk denemeler için basit bir sistem kurdum; aktif monitörler, pikap presi ve Pro-Ject 1Xpression III Classic
Pikabı incelemek gerekirse, Pro-Ject firmasının uzun zamandır kullandığı tasarım öğelerine bu pikapta da yer verildiğini görebiliyoruz. Pikaba dıştan baktığımız zaman maun kaplama şasi ile beraber alüminyum plato da hemen dikkat çekiyor. Debut serilerinden alıştığımızın aksine daha kalın plato dıştan bakıldığında anlaşılmayan ancak yerinden kaldırdığınızda fark edeceğiniz minik bir ayrıntıya sahip. Plato gövdesinin iç kısmında oyulan yuvaya bir kauçuk fitil eklenmiş. Bunun sebebini eskiden beri pikaplarla uğraşanlar biliyorlardır yeni nesillere de ben ufak bir not şeklinde bilgi vermek isterim. Aslında mantık çok ama çok basit. Bu anlatacağımı kendi evinizdeki pikabınızda da deneyebilirsiniz. Eğer platonuz metal ise yerinden dikkatlice çıkartın. Metal bir parça ile platoya hafifçe vurun. Metal sesi uzamaya devam edecektir. Eskiden beri bunu önlemek için metal platolara ya içten ya dıştan kauçuk bir lastik eklenir. En basit şekilde platonun dışına bir o-ring geçirebilirsiniz. Bu ses uzama efekti bir anda kaybolacak ve inanın sese olumlu etkisini göreceksiniz. Pro-Ject tasarımcıları bu ayrıntıyı atlamamışlar ayrıca hem mantar hemde keçe mat’ları paket içerisine eklemişler. Pikabın üzerinde herhangi bir düğme bulunmuyor, açma kapatma düğmesi pikabın sol alt bölümüne yerleştirilmiş. Ulaşması gayet basit hiç bir sıkıntı yaşanmıyor.
33 ve 45'lik ayar kasnakları. Aman taşıma vidalarını çıkartmayı unutmayın...
Platoyu kaldırdığınızda motor kısmı sol üst bölümde görülüyor. Pro-Ject uzun zamandır hatta daha ilk günlerden itibaren motorlarını o-ring bir lastiğin üzerine ekliyor. Bu sayede motorun titreşimlerinin gövdeye direkt olarak ulaşmaması sağlanıyor. Bu arada pikabınızı aldığınız zaman motoru şasiye sabitleyen 2 adet vidayı çıkartmayı unutmayın.
Yine eskiden beri Pro-Ject pikaplarda görmeye alıştığımız devir ayar makara (aslında kasnak demek daha doğru) parçasını 1Xpression III Classic modelinde de görüyoruz. Bu kasnak üzerinde birisi daha geniş birisi daha dar olmak üzere 2 adet bölüm var ve devir seçimi lastiğini bu kasnaklara takarak 33 veya 45 devir arasında seçim yapabiliyorsunuz. Bu işlem için kutudan basit bir aparat çıkıyor. Bu aparatın amacı elinizdeki asidin kauçuk kayışa zarar vermesini önlemek. Aslında devir değiştirmek için bu aparatı kullanmak en iyi çözüm ama bir süre sonra hiç bununla uğraşmayıp parmağınızla ayar yapacağınıza eminim. Benim elimdeki Pro-Ject Debut sanırım 10 seneden yaşlı ve kayışına hiç bir şey olmadı. Laf aramızda bu aparatı kullanmaya üşenirseniz bile kayışa kolay kolay bir şey olmuyor. Ama siz yine de aparatı kullanmaya çalışın. Pikapta 78 devir ayar desteği yok ancak opsiyonel bir kasnak alıp 78 devir kullanacağınız zaman kasnağı değiştirerek 78 devir plaklarınızı da dinlemeniz mümkün. İşlem gayet basit ve kolayca yapılıyor. Bu parçadan bende bir yerlerde olacaktı aslında ama sanırım kayboldu. Hemen bir not 78 devir plak dinleyeceğiniz zaman iğnenizi uygun bir model ile değiştirmeyi unutmayın. Bu konu çok önemli aman atlamayın.
Sol tarafta ses çıkışları ve topraklama orta bölümde ise adaptör girişi görülüyor
Pikabın arkasında adaptör girişi ve kol için sağ ve sol çıkış ayrıca topraklama bulunuyor. Bağlantılar için gerekli kablo kutu içeriğine dahil edilmiş ancak siz kendi zevkinize göre farklı kablolarda deneyebilirsiniz. Kutu içerisinden çıkan adaptör uzun kullanımlarda bile fazla ısınmıyor.
Pikabın altına baktığımızda 3 adet ayarlanabilir ayak eklenmiş. Bu ayakların uçları ise ayrı bir bölüm şeklinde tasarlanmış ve tahminen kauçuk gibi bir madde ile ayağın ana bölümüne geçiş sağlanmış. Pikabın koyacağınız sehpadan titreşim almaması için yapılmış bir çözüm. Ayaklar vidalı olduğu için belirli bir seviyeye kadar çevirerek pikabı teraziye getirmek mümkün. İlk bakışta vidalar çok sert hareket etmiyormuş ayar kaçacakmış gibi hissediliyor ancak pikabın ağırlığı ayaklar üzerine binince yaptığınız ayar tutuyor, bir sıkıntı yok. Pikapların ayakları çok sivri olmamasına rağmen kutu içeriğine 3 adet pul eklenmiş. Ayakların altında kullanarak bulunduğu yeri çizmesini önleyebileceğiniz gibi -bir küçük hile fikri vereyim- bu pulların altına minicik birer parça blu(veya uhu)tak benzeri malzeme koyup pikabınızı bulunduğu yere sabitleyebilirsiniz.
Ortofon 2M red iğne, iyi bir all rounder...
Pikabın kolu karbon yapılı 8.6c kodlu model. Pro-Ject uzun senelerdir gimbal ile çok uzaklardan pivoted karışımı bir kol yapısı kullanıyor, aslına bakarsanız gimbal demek daha doğru olur. Bu yapıyı seneler içerisinde geliştiren firma zaman içerisinde tüplerinin asıl malzemesi karbon fiber ile değiştirdi. Bu malzemenin titreşimlerden etkilenmesinin daha az olduğunu biliyoruz. Kolun diğer bölümlerinde ise alüminyum kullanılmaya devam ediyor. Kol üzerinde yükseklik ayarı kolaylıkla yapılabiliyor. Azimuth ayarı da yapabilmek mümkün ancak bu işlemlerin dikkatlice yapılması gerekiyor. Kolunuza zarar vermemek için eğer bu konularda bilginiz yok ise bu işlemlere girişmeyin. Kol üzerinde Ortofon 2M Red modeli bir MM iğne bulunuyor.. 2M serisi bizim de Stereo Mecmuası okuyucularına sıklıkla önerdiğimiz bir seri. Başlangıç için gerçekten başarılı iğneler.
İğne, üretici firma tarafından ayarlı geliyor. Stereo Mecmuası karargahına gelen ürün demo ürünü olduğundan ben ne olur olmaz diyerek ayarını tekrar yaptım.
Bir yorum ekleyin