DIY Phono Pre “Pasific RIAA”

Sizlere tanıtmak istediğim DIY tasarım ve buna bağlı olarak yaptığım cihaz, plak ve pikap satışlarının tekrar arttığı şu günlere uygun düşecek bir pikap preamplifikatörü.

Lütfen benim çirkin kutuya bakıp da bir yargıya varmayın, lütfen okuyun ve DIY yapabiliyorsanız çok zarif bir kutuda yapın.

Eminim, Stereo Mecmuasını okuyan bir çok kişi, Fransa’da ve hemen hemen Avrupa’da Single Ended amplifikatör akımının tekrar ortaya çıkmasına neden olan audio tasarımcı, audio eleştirmeni ve dergi editörü Fransız/Japon Jean Hiraga’yı ve kendinin ve diğer öncü tasarımların sergilendiği, dinlettildiği ve satıldığı aynı zamanda audio-severlerin buluşma yeri olan “Le maison de L’Audiophile” i duymuştur.

İşte söz konusu cihazımız, buranın tasarımcılarından Mr.Walters’ dan.”Le Pasific” adı altında yayınlanan ve Dünya genelinde birçok DIY gönüllüsü tarafından denenmiş, üzerine modifikasyonlar yapılmış ve çok övgü alan, ve “yalıncı-sadelikçi diye tercüme etmeye çalışacağım “purist” kişilerin de gönlünü okşayacak bir tasarım. Ben size bu tasarımın, DIY Audio websitesinde (http://www.diyaudio.com) yayınlanmış ve Mads K. Hoaas tarafından modifiye edilmiş versiyonunu sunuyorum. Buradan da hem Mr.Walters’a hem de Mr.Hoaas’a, bu tasarımı bizlerle paylaştıkları için teşekkürlerimizi gönderiyoruz.

Az parçadan oluşuyor, ve “buna benzer yalın cihazların gerektirdiği gibi” iyi sonuç için, (pahalı demiyorum) iyi seçilmiş, düşük toleranslı malzemeler gerekli.

Tasarım; Moving Magnet yada Moving Iron gibi yüksek çıkışlı iğneler için tasarlanmış olup kanal başına 2 adet FET içermekte.Birinci FET giriş yükselticisi, daha sonra RIAA düzeltme-eşitleme filtresi ve İkinci FET cıkış yükselticisi şeklinde bir devreye sahip.Fet’ler Toshiba 2SK170(BL) ve sağ sol kanal için “matched pair” eşlenmiş çift olması çok önemli.

Devrenin bir diğer özelliği ise, herhangi bir geri-besleme “negative feedback” ye sahip olmaması. Olabilecek en direkt ve yalın ses için tasarlanmış bir devre.

Ben, baskılı devre kullanmadan, lambalı devrelerden alışık olduğum üzere “point-to-point hardwire” yani ,bütün elemanları birbirlerine bir noktadan diğerine lehimleme tekniği ile tek bir bakır plakayı “ground plate” ground plakası olarak kullanarak yaptım. Fazla komponent içermemesi dolayısı ile nispeten kolay oldu. Tabii ki daha kalabalık elemanlara sahip devrelerde baskılı devre kullanmak daha mantıklı. Bu tekniğin iki artısı oldu;

1-Devreyi yüksekliği de katarak 3 boyutlu inşa edebiliyoruz.
2-Küçük bir alanı kapladığından, elemanların kendi uzantılarını kullanarak ekstra kablodan da kurtuluyoruz.

Önemli noktalardan bazıları;

Özellikle RIAA filtrede, dirençleri 1% den az toleranslı, kapasitörleri 5% den az toleranslı kullanmalıyız.

Ben, deneme niteliğinde olduğundan MDF bir kutunun içine yaptım, eğer çok Hum olsaydı, kutunun içini metal folyo ile kaplayacaktım ama gerek olmadı. Size tavsiyem, performansının gerçekten çok iyi olması nedeniyle buna da özen gösterip metal bir kutu içerisine yapmanız.

Mümkünse, bu devrenin de esas olarak tasarlandığı gibi, cihazı batarya ile besleyelim. Ben 2 adet 12V 7Ah SLA bataryayı (ilk resimde gördüğünüz) seri bağlantılı olarak kullanarak +24V DC’yi elde ettim.

Sayın Kaan Seler’in teknik yazılardan fazla geri-besleme alamıyorum uyarısı ile fazla detaya girmeyeceğim ama bilmeniz gerekli olan kazancı 55dB. Bu ne demek? Şöyle ki; 4mV civarında çıkışı olan standard bir MM iğne kullanıyorsanız, 2V civarında çıkışı olan yine standard bir CD çalar ile aynı volüm seviyesinde pikabınızı dinleyeceksiniz. Eğer güç amplifikatörünüzde volüm kontrol düğmeleri var ve CD çalarınızı direkt bağlıyorsanız, aynı şekilde bunu da direkt bağlayabilirsiniz.

Peki en önemlisi sesi nasıl;

Ben, yine klasik bir tasarım olan “RCA phono pre” nin modifiye ve daha modernize edilmiş bir devre tasarımını kullanan Sun Audio’nun pikap katını kullanıyorum. Pasific devresi gibi 2 yükseltme katını kullanıyor ve yine minimum elemanla geri-beslemesiz sadelik prensibindeki bir cihaz. Konsept olarak tek farkları Sun Audio lambalı. Kanal başına 1 adet ECC83 (Telefunken smooth plate) ile toplam 2 adet lambaya bir de lambalı bir diyota (6X4)sahip.

Her ikisini de aynı MC iğne ve SUT (step-up transformer) ile dinledim. Yani önüne MC trafosu koyabilirsiniz yada isterseniz MC yükseltici katı da ilave edebilirsiniz.

Dinlemelerimde, Pasific’i gayet detaylı ama dinlenebilir,lambalıya göre daha dinamik, basları daha güçlü ve dip gürültüsünü daha az verir buldum. Lambalı cihaz ise en büyük farkını mikro detaylardaki zenginlik ve ani seslerin keskin kenarlarının daha yuvarlatılmış ve daha natürel tınıları ile gösterdi. Yalnız beni şaşırtan, aralarındaki farkların azlığı ve kıyaslama yapmadan tek başına 10 gün süreyle Pasific’i dinlediğimde müziğin içine girdiğimi ve lambalıya dönmeliyim demediğimi fark etmemdir. Bu da kendimiz yaptığımızda maliyeti 500USD altına çıkabilecek bir cihaz için en iyi övgü.

Sonuçta isim vermeyeceğim ama, son zamanlarda ünlenen bir Alman markasının benzer maliyetli ve IC lerden oluşan pikap presinin 3.000USD civarında satılıp da dergiler tarafından “good value” diye adlandırıldığı Hifi dünyasında böyle DIY cihazların değerini sizlerin takdirine bırakıyorum.

Hakan Ağustos