JM LAB / FOCAL
JMLab, firmanın sadece diyafram ürettiği ve Wilson gibi çok önemli markalara diyafram verdiği yıllardan kalma ismi ve kaynağını kurucu diyafram uzmanı Jacques Mahul’den almakta. Diyafram üretiminin ardından hoparlör üretimi uzunca bir süre bu isimle devam etmiş olsa da 2005 yılından sonra firma, Focal isminde karar kılmıştır.
FOCAL 826V, CHORUS 800, CHORUS 700
Dinleme testlerine ve sonuçlarına geçmeden önce Focal 826V’nin genel olarak Focal firmasının üretimlerinde nerede durduğunu incelemenin faydalı olacağını düşünüyorum. Focal 826V, Focal’in kendi adlandırması ile uygun fiyatlı lüks hoparlör (affordable luxury) sınıfında olan Chorus 800 serisine ait 3 kule hoparlörden biri.
Chorus 800 serisi Focal’in asıl giriş seviyesi olan Chorus 700 serisinden kozmetik ve bazı teknik özellikler bakımından üstün.
Kozmetik farkın kaynağı Parisli tasarımcıların Chorus 800 üretimi sırasında görev almış olması. Tasarım farkı, lake kaplama ve hoparlörlere kaslı havasını veren (teknik işlevi de olan) ayaklar olarak karşımıza çıkmakta. Focal’in Chorus 800 serisinden yukarı doğru baktığımızda kozmetik tasarımın ne kadar önem arzettiğini Elektra ve Utopia serisinde çok rahat görebilirsiniz. Focal-JM Lab’ın en üst seviye hoparlörü olan Grande Utopia III görenler tarafından akustik heykel olarak nitelenmekte.
Chorus 800 ve Chorus 700 serisi arasındaki teknik farkın sebebi 800 serisi kulelerde bulunan hoparlörün altındaki port. Chorus 700 ve Chorus 800 serisinde ortak olan port hoparlörün önünde yer almakta. 800 serisindeki diğer portun amacı firma tarafından verilen değerlere ve çizimlere bakıldığında daha düşük frekanslara inebilen 360 derece bas olarak gösterilmekte. Bu port hoparlörün tabanını tamamen kaplayan yekpare ayak sayesinde işlevini yerine getirmekte. Firma, Chorus 800’deki ekstra portla ön portun bir arada çalışıp hoparlörün yerleşime bağlı bas performansı düşümlerini kısmen engellediğini söylüyor. Genel bilgi vermek gerekirse, basın dinleme odasında dengeli olmayan dağılımı, bas performansını basın uzaması veya odanın rezonansı ile çakışma gibi sebeplerden bozmakta, bazı durumlarda mid-basın stereo görüntüde dengesiz dağılmasına, alt basın ise kaybolmasına sebep olmakta. Chorus 800 serisinin ekstra portunun ve dolayısı ile farklı kabin tasarımının frekans tepkisini Chorus 700’e göre daha düşük frekanslara çektiği bir gerçek. Ancak şunu unutmamak gerekir ki bas-refleks tipi hoparlörlerde portun yardımıyla inilen düşük frekanslar her zaman hayal edilen sonucu doğurmamaktadır. Önemli olan basın ne kadar düşük frekanslara inebildiğinden çok basın ne kadar kontrollü olduğudur. Unutulmamalıdır ki, kapalı kabinde 15-20 cm diyaframlarla inilen 45-50Hz sınırları aslında müzikal üretimin de sınırlarını teşkil etmektedir. Hele bir de dinleme odanız 15-20 metrekare ise bas dikkat etmeniz ve büyük ihtimalle çözmeniz gereken ilk probleminizdir.
Dinleme sırasında ilk dikkati çekecek konular 800 serisi kulelerde 700 serisine göre oldukça geniş olan sahne ve daha derin bas cevabı. Ama bu özellik 800 serisi kuleler için geniş alan ihtiyacı olduğunu da söylemekte bize.
Chorus 800 serisinden önce Focal’in giriş seviye hoparlörleri Cobalt 800 serisiydi. Bu serinin en önemli farkı mid ve bas sürücüler için kullanılan W tipi sandwich diyaframlardır. Şu anda Focal, Chorus 700 ve Chorus 800 serisinde V tipi yeni üretim diyaframları kullanırken, daha üst seviyelerde W tipi sandwich diyafram kullanmakta. Chorus 800 serisindeki tek istisna 30. yıl özel üretim 826W hoparlörüdür. Focal, V diyaframın giriş seviyesinde fiyat/performans değerini daha iyi bulmakta. Bu beyan 826W hoparlörlerde W diyafram kullanılması ile çelişiyor gibi görünse de üst modellerde kullanılan diyaframlar ile Cobalt ve 826W’da kullanılanların birebir aynı olmadığını ve W diyaframın üretim zorluğundan dolayı fiyata ciddi bir ek getirdiğini de ifade edelim.
Tiz sürücü olarak Focal üst modellerinde berilyum kullanırken giriş seviyesinde alüminyum-magnezyum alaşım kullanmakta. Eskiden beri tiz diyaframların inverted-dome tasarımı oldukça yönlü olan standart dome tweeterlara göre daha bir geniş yayılım sağlamakta. Bu Focal’in bütün hoparlörlerinde ortak olan geniş ses yayılımını sağlıyor.
FOCAL 826V, FOCAL 816V & FOCAL 836V
Focal 826V, 3 yollu ve 2 bas, 1 mid ve 1 tiz diyaframa sahip. Mid ve bas diyaframların hepsi 16.5cm çapında. Crossover frekansları 300Hz ve 3000Hz. 1W güçte tek bir 826V 1KHz’lik bir sinyal ile 1 metrede 91.5 dB ses üretmekte. Frekans aralığı 45Hz-28KHz. Frekans cevap testleri hoparlörün mid ve tiz cevabının benzer hoparlörlere göre oldukça baskın olduğu yönünde. Hoparlörün empedans değeri üst bas aralığında 4 Ohm’un altına iniyor. 2.9 Ohm minimum empedans değeri. Hoparlörün arkasında düşük ve yüksek frekans için ayrı port yok, Focal firması bypass’a izin vermeyecek kadar çok güveniyor crossover devresine.
800 serisinde bas ihtiyacına yönelik olarak 3 yollu 836V ve 21/2 yollu 816V açılımı da yapılmış. Her ne kadar 816V, 826V’nin sadece 1 bas diyaframı eksik hali gibi görünse de hoparlörün 21/2 yollu olmasından dolayı mid-bas performansında ciddi bir fark hissedilecektir. Bunun dışında genel bilgi olarak; hoparlörün hacminin artışı ve tweeter’in kulak yüksekliğine yakınlığı hesaba katıldığında 816V, 826V ve 836V hoparlörlerden sadece bas performansı açısından değil sahne genişliği ve mid-tiz parlaklığı gibi birçok hususta da farklılık göreceğinizi hatırlatmak gerekiyor. Özellikle bas konusu hoparlör seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken bir husustur ve genel sistem kalitesini doğrudan etkiler. Bas ihtiyacına göre Focal 816V,826V ve 836V seçimi gündeme geldiğinde, oda boyutları ve yerleşimin dinleme testi yapılan yerle karşılaştırılması hem boyutlar hem de akustik emilim ve yansıma durumları gözden geçirilerek yapılmalı ve hoparlör ona göre seçilmelidir.
Dinleme Testleri Cihazlar
Entegre Yükseltici: Marantz PM-11S2
Hoparlör: Focal 826V
Sayısal Kaynak: Marantz SA-15S1 CD Çalıcı
Referans hoparlör: ATC–SCM40 (diğer bütün sistem elemanları aynı tutulmuştur. Focal 826V için yapılan yorumların bir kısmı ATC-SCM40’ı referans alarak yapılmıştır)
Dinleme Odası ve Yerleşim
5m x 4m x 3m odanın 4 metrelik kenarında duvar kenarlarından yana doğru 50cm, arkaya doğru 75 cm mesafe bırakıp yaklaşık 5 derece ” toe-in” içe çevirme yapılmıştır. Hoparlörlere dinleme mesafesi olarak stereo düzleme 4 metre ayarlanmıştır.
Dinleme Testleri
Ses seviyesi olarak dinamik aralığa bağlı olmakla birlikte yaklaşık 80-95dB aralığını seçtim. Bu basit bir hesaplama ile 15-20W aralığında bir yükseltici gücü ile çalıştığımı gösteriyor. Şarkıları baştan sona dinlediğimi ve kulaklarımı şarkı aralarında dinlendirdiğimi de hatırlatayım.
Bir yorum ekleyin