Şimdi gelelim dinleme notlarına. Geleneksel olarak ilk denemelerimi bilgisayar sistemimde yaptım. Film ve oyunlarda nasıl performans göstereceğini anlamaya çalışırken bir yanda da kulaklığı ve pre-amplisini biraz “pişirdim” diyelim. Bu size ilk bakışta acayip gelebilir ancak neredeyse ilk STAX ile tanıştığım günden beri ben bilgisayar oyunu oynarken hep kullanıyorum. Çok da keyifli oluyor. Hele ki, özel bir oyun veya film ile denk gelirseniz. Oyun bilgisayarıma Matrix X-Sabre DAC bağlı iken varolan kablolarımla denemelere başlıyorum. Denediğim oyun ise Hellblade: Senua’s Sacrifice. Bu oyunu denerken DAC’ımı devreden çıkartıp oyun ses kartının 3D özelliğini devreye soktum. Hakan Bey manyak mısınız oyun ile deneme mi olur diyeceksiniz ama Hellblade üzerinde özel olarak uğraşılmış bir oyun. Oyunun kahramanı hanım kızımız psikoz ile boğuştuğu için arka planda devamlı olarak sesler var. İnsanı neredeyse deli edebilecek arka sesler. Şunu söyleyeyim STAX kombinasyonu ile elde ettiğim deneyimi size anlatabilmem mümkün değil. Aklınızı kaçırtabilecek kadar gerçek herşey! Bu hem oyunun hemde kulaklığın başarısı. Bu arada oyunun geliştirilmesinde Cambridge Üniversitesinden nöroloji profesörlerinin destek olduğunu da ekleyeyim. Kısa bir video günce için buraya tıklayıp işin ciddiyetini kendiniz görebilirsiniz.
Gelelim dinleme testlerine. STAX SR-009 modelinin tadı gerçekten damağımda kalmışken neler olacağını merak ediyordum. Denemelerimde benim sistemin dijital tarafı zayıf halka olduğu için çok bahsetmeyeceğim. Artık hepinizin ezbere bildiği pikabımla denemelerime başladım. SR-009S’tan önce SRM-T8000 pre-amplifikatörü çok merak ettiğim için başladım denemelerime. Öncelikle şunu söyleyebilirim. Şimdiye kadar yapılmış bir çok üst sınıf STAX pre-ampliyi dinlemiş bir insan olarak ne diyeceğimi inanın pek bilemiyorum. Örneğin SRM-006tII benim görüşüme göre mükemmele yakın bir amplidir. Arka plan sessizliği muhteşemdir. Belirli bir süre çalıştıktan sonra müzik su gibi akar gider. SRM-T8000 öyle bir delilik ki, artık kendi iç sesinizle baş başa kalıyorsunuz neredeyse. Detay seviyesi manyaklık seviyesine gelmiş hele ki SR-009S ile eşleştirdiğiniz zaman. Yalnız bu söylediklerimi sistemin dijital tarafı ile söylemek zor. Evet bir farklık var ancak ödeyeceğiniz tutar karşılığında elde edilen gelişim çok kayda değer değil. Bunun en önemli sebebi kaynak cihaz ve medya. Açık konuşmak gerekirse senelerdir kullandığım Michell Gyrodec + SME V kombinasyonu ile STAX ikilisinin üst noktasından bayağı uzaktayım. En azından öyle hissediyorum. Bu kombinasyonu kullanmayı planlıyorsanız kaynak tarafına ciddi bir yatırım yapmaya hazırlıklı olun. Kaynak cihaz çaldıkça STAX ikilisi daha da parlıyor çünkü.
Örneğin Alfons ve Aloys Kontarsky’in Karlheinz Stockhausen’ın Mantra’larını dinlerken ne olduğuma şaştım. Kayıt muhteşem değil belki ama çok derinlikli bir kayıt. İki piyanonun yanında her piyaniste ayrıca antika ziller ve ahşap birer blok verilmiş. Bir piyanist aynı zamanda mors kodu üretebilen kısa dalga radyo veya mors kodu kaydedilmiş bir bant çalar kullanır. Detaylara buradan bakabilirsiniz. O zillerin titreşimi sanki sonsuza kadar devam edecekmiş gibi kulaklarınızda yankılanıyor. İki piyanodan süzülen notalar sanki beyninizin içinde dolaşıyor gerçekten delilik.
Kıyaslamalarıma devam ediyorum. Charles Mingus’un benim çok sevdiğim Pithecanthropus Erectus albümüne bakıyorum. Bu ismini okumanın zor olduğu albümün en önemli özelliği modern caz anlayışının erken dönem albümlerinden bir tanesi olmasının yanında kolektif emprovizasyon konusunda da yeni gelişmelerin önünü açan bir albüm olması. Klasik cazdan da, ilerleyen dönemlerde ilk önce Avrupayı kasıp kavuracak free cazdan da etkileşimler var. Mingus’un bas notalarına bakmak yetiyor artıyor bile. Farklı albümler günler geceler boyu sistemimde akmaya devam ediyor. Kah uç noktalarda metal albümleri, kah musique concrete örnekleri havalarda uçuşurken aman yeter bu kıyas işi deyip, incelemeyi kenara bıraktım vallahi. Kırk yılın başı böyle güzel bir kulaklık elime ulaşmışken test ile neden uğraşayım ki. Hangi müzik türünü dinlerseniz dinleyin akıp giden bir performans var. Odalarımızın ve sistemlerimizin ne kadar üst seviye olursa olsun takılıp kaldığı akustik sorunları ortadan kalkmış durumda, eh insan daha ne ister!
Yazıyı hiç boşuna uzatmayayım. Zaten en başta yazılacak şeyi yazdım. Hadi kendimizi biraz zorlayıp birkaç eksik bulmaya çalışalım bari. İlk olarak SRM-T8000 için söyleyeyim. Ben STAX’ın kompakt pre-ampli tasarımını daha çok seviyorum. Önyüz gümüş, üst kısım siyah benim çok hoşuma gidiyor. Bu yeni ampli biraz büyük olmuş :) Başka bir şey aklıma gelmiyor doğrusu. SR-009S konusunda ne diyeyim kablosunu siyah yerine vintage kahverengi yapsaydılar keşke diyeyim hadi. Ya inanın uzun dinleme süresince b*k atılacak pek bir şey bulamadım. Gerçekten eski amiral gemisinin başarısını bir sonraki boyuta taşımış. Belki hayatınız boyunca STAX kulaklık dinlemediyseniz ses rengi size biraz farklı gelebilir. Çok hafif bir renklendirme yok değil. Ama bu o kadar kararında bir renklendirme ki, kayda, kaynağınıza çok hakim olmanız lazım bu değerlendirmeyi yapabilmek için. Ancak şunu da ekleyeyim benim tespitlerime göre eski serilere göre SRM-T8000 daha az renklendirme yapacak şekilde tasarlanmış. Bu arada öyle minör öyle zor hissedilebilen -duyulabilir bile olmayan- şeylerden bahsediyorum ki, öyle oturup 10 dakikada, bir günde anlaşılabilecek bir şey değil. İnanın senelerin deneyimi ile söyleyebiliyorum bunu.
Valla bu bir incelemeden çok güzelleme gibi oldu. Ancak şunu söyleyeyim beni kesinlikle çok etkiledi. Bu deneyim inanın başka bir şey. Evet senelerdir STAX kulaklık kullanmam dolayısıyla sesine, ısınma süresine, garip ergonomisine ve hissine alışkınım ben bu kulaklıkların. Evet kalın kabloları çoğu kişi için can sıkıcı olabilir, dışarıdan bakıldığında biraz ağır gibi düşünülebilir. Uzun yanma süresi içinizi kıyabilir, kaynaklarınızın aslında ne kadar yetersiz olduğu gerçeği canınızı acıtabilir. Ancak bunların hepsini gözardı edebiliyorsunuz ta ki ilk notaları duyuncaya kadar. Demek ki benim sistemin şu an ki son noktası bu diyorsunuz. SR-009 modelinin incelemesini okuduysanız orada şöyle bir cümle vardı;
Hele bir de güncel referans kulaklık amplifikatörü ile dinleme şansım olsaydı neler olurdu bilemiyorum. Aslında yeni kulaklık amplifikatörlerini göndermeyi teklif ettiler de, ben ruh sağlığım açısından istemedim. Bu kadarı bile yetti.
Bu defa kendi referans monitörü ile dinleyince gerçekten aklım uçtu. Gerek SR-009S kulaklıkta veya kulak monitöründe gerekse de SRM-T8000 amplifikatörde eski cihazlara göre yapılan yenilikler, insanı durumu tasvir edecek cümle bulmak konusunda sıkıntıya sokuyor. Yazının başında yazdığım gibi maddi imkanınız varsa beş dakika durmayın, sahip olun. Asla mutsuz olmayacaksınız. Parasını bana sormayın. İşte tek üzücü kısım o maalesef.
Fiyatlar için göz ucuyla aşağı bakabilirsiniz…
STAX SR-009S
Push-Pull Open Back Circular Electrostatic Headphone Frequency Response: 5 – 42,000Hz Electrostatic Capacitance: 110pF (including cable) impedance: 145k Ω (including cable, at 10kHz) Sound Pressure Sensitivity: 101dB / 100V r.m.s. 1 kHz Maximum Sound Pressure: 118dB / 400Hz Bias Voltage: 580V DC Cable: Silver-coated 6N (99.9999%) OFC parallel 6-strand, low-capacity special wide cable, 2.5m full length
Temsilci: Lotus Concept / www.lotusconcept.com
Fiyat: 4.650 USD + KDVSTAX SRM-T8000
Frequency response：1～115kHz per channel THD：<0.01% @1kHz per channel Gain：60dB Rated input level：100mV/100V Maximum output voltage ：470V r.m.s./1kHz Input impedance：Unbalanced 50kΩ/ Balanced: 50kΩx2 Analog Input ：RCA x2、XLR x1 Headphone output ：Stax RO bias output x2 Volume control bypass: Allows the use of an external preamp Vacuum tube: 6922 ｘ2 Power consumption ：95W（58W when idle） External dimension ：320(W)×103(H)×395(D)mm / 12.6″ x 4″ x 15.6″
Temsilci: Lotus Concept / www.lotusconcept.com
Fiyat: 5.250 USD + KDV
Bir yorum ekleyin