Gabriella Cilmi, Lessons to Be Learned albümü ile başlayalım. Albümün 24/192 çözünürlüklü versiyonunu sabit disk sürücüme yükledim. Bu diski Bryston BDP-2 medya çalara bağladım ve AES/EBU kablosu ile Bryston BDA-2 DAC’a gönderdim. Gabriella Lucia Cilmi 1991 doğumlu Avustralya doğumlu bir müzisyen. Gabriella Cilmi ismiyle erken yaşlarda müzik piyasasına giren müzisyen ülkesinde bir çok ödül kazanmış. Ele alacağımız albümü “Lessons to Be Learned” ile uluslararası müzik pazarında tanınan Cilmi’nin 2010 yılında yayınlanan “Ten” ve 2013 yılında yayınlanan “The Sting” dahil olmak üzere 3 albümü var. 2008 yılında yayınlanan albüm ilk önce Avustralya’da önemli bir başarı kazanıyor. Arkasından İngiltere ve tüm dünyayı vuruyor. Ben albümün hit parçası “Sweet About Me”yi The Voice İngiltere’de dinleyip merak ettim ve albümü edindim. Çok karmaşık müzik dinlemek istemeyen okuyucularımız açısından keyifli bir albüm olacaktır. Lessons to Be Learned albümü pop rock, jazz, blues ve soul tarzlarının bir birleşimi ve kolay dinlenir müzik diye kategorilendirilebilir.
Albüm çok mühim bir albüm değil. Ancak gelen yaz ayları için kolay dinlenir keyifli bir albüm olarak nitelendirilebilir. Zaman zaman insan karmaşık albümlerden sıkılıp bir şeyler tıngırdasın moduna giriyor ya, işte tam o zamanlar için uygun bir albüm bu. Albümü hem Bryston BDP-2 üzerinden hemde bilgisayarım üzerinden USB kablosu ile Bryston BDA-2 DAC’a gönderiyorum. Arada farklar çok minimal, balar hacim olarak Bryston BDP-2 bir tık önde. Detay seviyesi neredeyse aynı. Burada DAC çok fark yaratıyor. Detay seviyesi özellikle albümde bol bol bulunan vurmalılarda çok üst seviyelerde. Baslar hem yumruk gibi hemde kendi içerisinde çok iyi bir çözünürlüğe sahip. Tabii albümün izin verdiği kadarı ile…
Bu ikiliyi biraz zorlayalım. Yine bir ikiliden Ella Fitzgerald ve Louis Armstrong’tan Porgy and Bess albümüne bir bakalım. “Porgy and Bess” tam anlamı ile bir operadır. İlk kez 1935 yılında sergilenmiştir. Müzikleri Mecmua’da defalarca konuk ettiğimiz George Gershwin imzalı, libretto yani metinler DuBose Heyward, sözler ise DuBose Heyward ve Ira Gershwin imzalıdır. Opera metni kendine temel olarak DuBose Heyward’ın romanı “Porgy”i alır. George Gershwin tarafından “American folk opera” Amerikan Halk operası” olarak tanımlanan “Porgy and Bess” 1935 yılında New York kentinde ilk kez sergilendiği dönem tüm oyuncular klasik eğitime sahip Afrika/Amerika kökenli müzisyenlerden seçilmiş ve Gershwin operanın koral bölümlerinin yönetimini yine Afrika/Amerika Eva Jessye’e bırakmıştı. Gershwin “Porgy and Bess”i bir halk operası olarak nitelendirdiğini aslında basit bir halk hikayesi olması ile bağlamış. Böylesine bir eserde insanların tabii ki halk hikayeleri anlatacağını ve bu hikayueleri halk müziği ile anlatacaklarını söylemiş. Eser üzerinde çalışmaya başlayınca eserin senaryo ve müziğinin tek bir parça gibi olmasını arzu etmiş ve orijinal şarkılardan yola çıkarak eserde seslendirilmesi için özel halk şarkıları bestelemiştir. Her ne kadar yapı olarak opera olsa da, kullanılan hikaye ve şarkılara bakarak bunun bir halk operası oluğunu ısrarla belirtmiştir. Albüm 1957 yılında yayınlanıyor. Başarılı bir ikili oluşturan Louis Armstrong ve Ella Fitzgerald operadan seçilen bölümlerin caz edisyonlarını seslendirmiş ve albüm Verve plak firması tarafından yayınlandığında ortalık birbirine girmişti. Yazılan çizilenlere göre caz müziği tarihinin en başarılı vokal caz Porgy and Bess yorumudur. Albümün aranjörü Russell Garcia, bir sene önce operanın caz adaptasyonu daha doğrusu vokal caz adaptasyonunu da yapmış hatta 1956 kaydında aranjör olarak çalışmıştı. Albümün başarısının temelindeki isim aslında Russell Garcia’dır dersek yanlış olmaz…. Ella Fitzgerald ve Louis Armstrong yorumuna gelirsek, albümde temel yapı vokallerde ve trompette Louis Armstrong, vokallerde Ella Fitzgerald, piyanoda Paul Smith ve davulda Alvin Stoller üzerine kurulu. Ancak koro ve opera uyarlama bölümleri için çok ciddi bir orkestrada kurulmuş ve Ella Fitzgerald & Louis Armstrong ikilisine eşlik ediyor. Ella Fitzgerald’ın vokal partisyonları dinlemeye değer, zaten aklınız uçacak diyeyim ben size. Fazla ayrıntıya girmeden albümün muhteşem olduğunu söyleyeyim. Stereo Mecmuası’nda albümün Speakers Corner baskısı ile alakalı bir çok bilgi var.
Albümün yine satın alınmış 24bit/192hz çözünürlüğündeki dosyasına bakıyoruz. Albümün elimde plak formatında üç adet, CD olarak bir adet, dijital olarak ise sanırım 3-4 adet farklı kopyası var. Albümde büyük orkestra var, harika sololar var, muhteşem vokaller var. Harika bir albüm.
Albümü yine bir disk üzerinden Bryston BDP-2 ile ve bilgisayarımdan USB üzerinden Bryston BDA-2 ile dinliyorum. Bir farklı deneme yaparak bilgisayarımı dijital optik çıkıştan DAC’a bağlayarak USB ve dijital optik girişi kıyaslıyorum. Bunlar yetmeyince CD’yi SACD çalarıma yükleyip hem koaksiyel hemde optik dijital girişlerden dinliyorum. İlk olarak CD’yi dinlerken Bryston BDA-2 DAC’ı kullanınca detay seviyesi resmen çağ atlıyor. Detay seviyesinin yanında tonlar anlatılacak gibi değil. Benim giriş seviyesi kaynak cihazım gidip yerine bir kaç üst model bir SACD çalar gelmiş gibi. Demek ki daha iyi bir transport kullanılsa neler olur… CD çalarda optik ve koaksiyel dijital girişlerden çok minimal farklıklar elde ediyorum. Albümün odanın içine yayılması noktasında da , hem üst hemde alt frekanslarda detay seviyesi olarak koaksiyel giriş bir adım önde.
Bilgisayarın optik çıkışı ile USB çıkışını kıyaslayınca USB performansı bir adım önde. Bryston BDP-2 ile bilgisayarı kıyaslayınca ise fark açılmış durumda. Bryston BDP-2 medya çalar ile çok daha keyifli tonlar elde ediyorum. Özellikle 10 dakikalık girişin arkasından başlayan “Summertime”da vokallerde fark açılıyor. Ancak şunu da söyleyeyim Bryston BDP-2’i bir kenara bırakıp bilgisayar ile Bryston BDA-2 DAC’ı ele alırsak bile ortaya çıkan manzara muazzam.
Bir kere öyle bir detay seviyesi öyle bir tonla sunuluyor ki, anlatmak çok kolay değil. Öyle bir denge yakalanmış ki, vokal gerçekten kadife gibi, baslar eski bir kayıt olmasına rağmen etkili ama asıl arka planda orkestra yok mu! Bryston BDA-2 acayip bir detay seviyesine sahip ancak ortalık laboratuvar gibi steril değil. Tam “işte bu” dediğim bir denge sağlanmış tasarımda. Tabii ki, bu durum pikap ile kıyaslanacak bir şey değil ancak dijital bir kaynak için ortaya çıkan tablo çok acayip!
Schubert: Trout Quintet. Franz Schubert’in meşhur A major Piano Quintet’inin popüler ismi aslında. Otto Erich Deutsch tarafından düzenlenen Schubert kataloğunda D. 667 numarası verilmiştir. Eser 1819 yılında Schubert 22 yaşındayken bestelenmiş. 1829 yılına kadar yayınlanmamış ölümünün hemen bir yıl ardından ortaya çıkmıştır. Her ne kadar klasik bir piyano quintet yapısına yani piyano ve yaylı dörtlüsü için bestelenmiş olsa da, daha doğrusu bu yapıya uygun olsa da, Schubert’in eseri piyano, keman, viyola, çello ve double bass üzerine yazılmıştır. Besteci Johann Nepomuk Hummel ilerleyen yıllarda eseri daha geniş yaylı formasyonları için yeniden düzenlemiş ve uzun yıllar bu edisyonda dinleyiciler tarafından sevilerek dinlenmiştir. Eserin Trout Quintet olarak anılmasının sebebi eserin dördüncü hareketinden varyasyonların Schubert’in geç dönem Lied’i “Die Forelle” (The Trout) kullanılmasıdır. Buradan hareketle eser Trout Quintet olarak isimlendirilir. Yine kataloğa döner isek, eser Sylvester Paumgartner isimli Avusturyalı bir müzisyen ve aynı zamanda bir finansör için yazılmıştır. Eserin Rudolf Serkin piyano; Jaime Laredo viyolin; Philipp Naegele viyola; Leslie Parnas çello; Julius Levine double bass kaydı hakkında Mecmua’da kapsamlı bir inceleme yazısı var. Ben yazımda EMI’den yayınlamış Sviatoslav Richter, Borodin Quartet, Georg Hortnagel versiyonunu temel alacağım. Kaydın içerisine Sviatoslav Richter gibi önemli bir piyanist hatta 20. yüzyılın en önemli piyanistlerinden birisi girince olay değişiyor tabii…
Dijital sistemlerin yanında hemen her sistemin zayıf yönleri bu tarz kayıtlarda hemen ortaya çıkar. Zamanında kendi sistemlerim de dahil bir çok sistemin piyano pasajlarında havlu attığına şahit oldum. Bunu sadece detay yönünden algılamayın, tonlarda çok önemlidir. Dinlediğim kayıt EMI’nin remaster serisinden. Bryston BDP-2 ve Bryston BDA-2 kombinasyonu tüm hafta devam eden denemelerimde gördüğüm gibi müthiş bir performans gösteriyor. Çalan sanki DAC değilmiş gibi tonlar kaplıyor ortalığı.
Gelelim son sözlere. Bryston BDP-2 sistemine bir dijital medya çalar eklemek isteyen okuyucularımızı ilgilendiriyor. Tasarımcılar hemen her kolaylığı sağlamak noktasında iyi iş çıkartmışlar. Yazılım gayet anlaşılır. Farklı kaynakları bağlandığınızda hızlı işleme kapasitesi göz doldurdu. Mayıs 2015 itibarı ile 4.500 Dolar, KDV Dahil 12.149TL’lik fiyat etiketi ile ucuz bir medya çalar seçeneği olmadığını söyleyebilirim. Bu ürün sisteminde kullanımı kolay, her dakika bilgisayarı ile haşır neşir olmak istemeyen ancak iyi bir performans elde etmek isteyen meraklıların ilgisini çekecektir. Bütçesi geniş okuyucularımız Bryston BDP-2 ve Bryston BDA-2 kombinasyonu sistemlerinin dijital temeli yaparlar ise uzun seneler geriye dönüp bakmazlar. Bu geriye bakıp bakmama konusu daha klasik dijital formatlar için geçerli. Dijital dünyanın üst uç sınıf medyaları ilginizi çekiyorsa bu önerme geçerli olmayacaktır.
Bryston BDA-2 ise bambaşka bir dünya. Mayıs 2015 itibarı ile 3.600 Dolar KDV Dahil 9.719TL’lik fiyatı ile herkesin ulaşabileceği bir ürün değil ancak Bryston tasarımcıları öyle bir denge yakalamışlar ki, bu fiyat seviyesindeki bir DAC isteyen okuyucularımızın alışveriş listelerinde en üst sıradan giriş yapmayı hak ediyor. Tamam ucuz değil ancak benim şahsi kulak zevkime göre bu fiyat seviyesi “etrafında” dinlediğim tüm DAC’lara göre daha fazla hoşuma giden birkaç üründen bir tanesi oldu. Detay ile ton arasındaki dengenin mükemmele çok yakın olduğunu düşündüğüm ürünü şiddetle tavsiye etmenin yanında satın almayacaksanız bile bir kulak kabartmanızı gerçekten tavsiye ederim..
Not: Bryston BDP-2 ve Bryston BDA-2 incelemesinde göz atılan albümleri “buraya tıklayarak” Spotify üzerinden dinleyebilirsiniz.
Bryston BDP-2 ve Bryston BDA-2
Bryston BDP-2Inputs: 6x USB 2.0, 1x eSATA, 2x Gigabit Ethernet (RJ-45) Outputs: SPDIF (BNC), AES/EBU (XLR)*, USB** Control: 2x RS-232 (DB9) Audio Formats: AIFF, FLAC, WAV, MP3, M4A, OGG
Fiyat: 4.500 Dolar Mayıs 2015 itibarı ile 12.149TL (KDV Dahil) online satın almak için
Temsilci: Mavi Hifi / www.mavihifi.comBryston BDA-2 External DAC Inputs: USB Class 2, 4x SPDIF (2 BNC, 2 RCA), 2x Optical (TOSLINK), AES/EBU Outputs: RCA Single Ended, XLR Balanced, SPDIF Bypass (RCA)* Control: RS-232 (DB9)**
Fiyat: 3.600 Dolar Mayıs 2015 itibarı ile 9.719TL (KDV Dahil) online satın almak için
Temsilci: Mavi Hifi / www.mavihifi.com
Bir yorum ekleyin