2A3 Tube Rolling Coşkusu! Bölüm II

Birinci Bölüme Ulaşmak İçin Tıklayınız

Özellikle voltaj değerleri ile oynamadan klasik 2A3’ün üç dört katı yüksek güç alabilmenin yanında voltaj değerleri ile oynanarak ve hatta köprülenerek (paralel single ended tasarımlarda) veya push pull tasarımlarda kullanılarak 30W’a yaklaşan bir güç elde edilebiliyor. Üretim kalitesi son derece yüksek olan Emission Labs ürünleri titreşim önleyici özel taban birleşim maddelerinden, yüksek kaliteli altın ayaklara ve çok özenli üretilmiş (hatanın mikron seviyesinde olduğu söyleniyor) ızgaralara (grid) sahip. Emission Labs 2A3 tüpleri en çok Yamamoto amplilerde görebilmek mümkün. Ancak bir önceki paragrafta yazdığım gibi neredeyse tüm Yamamoto 2A3 sahipleri en kötü (!) ihtimalle RCA dual plate tüpleri tercih ettiklerinden bu tüplerle ilgili çok fazla yoruma ulaşmak mümkün değil. Yazılan yorumlara bakarak bir karar vermek gerçekten zor. Ancak özellikle tüp üretiminin parlayan yıldızı Çin’li Full Music’in 2A3’leri ile kıyaslayanlara göre Emission Labs 2A3 oldukça geride kalıyor. Full Music’in 2 farklı 2A3 tübü bulunuyor. Birincisi klasik şekle sahip, ikincisi ise Amerikalıların Globe dediği bizim ise balon şekilli olarak ifade edebileceğimiz versiyonu. Her iki versiyon tüpte 2A3/n olarak kodlanmış. Hem globe hem de klasik şekle sahip ürünlerin her ikisinde de mesh (ızgaralı tip) plate kullanılmış. Her iki tübün özel birer versiyonu da üretiliyor. Bunların kodları ise 2A3/c olarak geçmekte. Dışarıdan bakıldığında plate bölümleri tamamen farklı. Bu sayede günümüzde (hatta tarihte) en çeşitli 2A3 koleksiyonu Full Music tarafından üretilmekte.

Amplinin üzerinde gelen NOS 2A3’lerin iç donanım ayrıntısı

Bu arada mesh plate’lerden çok bahsettik. Bu konuda bir parantez açalım. Güncel tüp üreticilerinin bir çoğunun mesh plate dediği şey aslında hakiki mesh değil, sadece perfore (yani üzerine delikler açılmış) edilmiş metal plakalar. Gerçek anlamda mesh teriminin kullanılabilmesi için bunun telkari örgü olması gerekir ve sadece telkari örgü dışarıdan RF noise kapmasını önleyebilir. Telkari örgü özellikle değerli metalleri işlemek için kullanılan bir terim. Bu paragraftaki ana fikri kısaca şu şekilde özetlemek mümkün. Tarihi filmlerde şövalyelerin (hatta askeri müzelerde de görebilirsiniz) giydiği zırhlar çok sayıda metal halkanın birbiri içerisine geçirilmesiyle oluşmuştur. Hakiki mesh yapı tıpkı bu şekilde oluşturulmuş olmalıdır. Günümüzde bu uzun süren ve masraflı işlem atlanıp metal plakalar üzerine delikler delinerek mesh yapı oluşturuluyor. Ellerinde EF serisi mesh plate’lere sahip tüpler olan meraklılar örgü tipi mesh plate’leri bu tüplerde rahatlıkla görebilirler.

Bundan seneler önce Full Music 2A3/n kodlu tübü kendi amplimde ödünç olarak deneme fırsatım olmuştu. Full Music için internet üzerinde oldukça fazla yazı ve inceleme bulabilmeniz mümkün. Yazılarını takip ettiğim bazı önemli yorumcular özellikle özel üretim olan “c” kodlu tüplerden balon şekilli olanının özellikle bas performansı açısından eşsiz olduğunu söylemekteler. Ben ise klasik şekilli, standart üretim hattı ürünü olan mesh plate 2A3 ile o dönemde kullandığım NOS 2A3’ler ile aralarında çok önemli farklılıklar duymamıştım. O dönemde aldığım ufak bir not daha iyi bas performansı, daha kötü mid ve tiz performansı şeklinde. Aradan seneler geçtiğinden daha fazla ayrıntı yazamayacağım. Full Music tüpleri konusundaki en büyük serzeniş bildiğiniz gibi erişim konusunda. Bazı yorumculara göre Japon ve uzakdoğu pazarındaki yoğun talep nedeniyle Amerika ve Avrupa’ya ürün gönderilmesi sorunu mevcut. Yine bazı yorumcular, uzakdoğudaki yoğun talebin sonucunda yükselen fiyatlar ve üretimdeki kısıtlı miktarlar nedeni ile sadece adetli alım yapılabildiğinden bir çok satıcının Full Music markalı tüplerini üreten Tienjin (TJ) firması ile anlaşamadıklarını söylemektedirler. Bu konuda kesin bilgilere sahip olmadığımdan daha fazla ayrıntı veremiyorum. Yalnız önemli bir nokta Full Music tüplerinin özellikle Avrupa’da belli dönemlerde bulunamamasından dolayı fiyatları oldukça yükselebiliyor. Bu durumda aralarında RCA’nın sonraki dönem (1950’ler) NOS’ları ile fiyatlar aynı seviyeye geliyor ki, bu durumda bir çok meraklı bildiğiniz gibi RCA tüpleri tercih ediyor. Bu arada Tienjin (TJ) tarafından üretilen 2A3 tüplerin tamamen aynıları Amerika’da Sophia Electric markası ve logosu altında satıldığını da ekleyeyim.

Electro Harmonix 2A3 iç donanım ayrıntı fotoğrafı

Bir diğer yeni üretim 2A3 tüp Slovak JJ Electronic firması tarafından üretilmekte. JJ/Tesla 2A3 adı verilen tübü meraklılar JJ/Tesla 2A 3-40 olarak tanıyorlar. Single Ended Triode camiasının kara listesindeki ürün aslında 1920’lerde kurulmuş fabrikanın 1940 ve sonrasında gelen soğuk savaş dönemlerinde kurulmuş üretim hattını kullanıyor. Ancak tıpkı Emission Labs 2A3-S gibi voltaj değerleri ile oynanabilmesi ve daha yüksek güç üretmesi için yapılan modifikasyonların ve özellikle malzemelerin tübün sesini klasik 2A3 çizgisinden uzaklaştırdığı iddia ediliyor. Hemen ekleyelim JJ/Tesla 2A3 maksimum voltaj altında 40W güç üretebiliyor. Bazı dedikodulara göre JJ Electronic önümüzdeki yıl içerisinde 300B’si gibi klasik tarzda bir 2A3 tüp üretecekmiş.

Yeni üretim 2A3 tüplerden bir diğeri Çin’in en eski tüp fabrikası olan Shuguang tarafından üretilen 2A3’ler. Firmanın 2007 sonunda üretmeye başladığı 2A3’ler uygun fiyat etiketlerine sahip. Ancak bu yeni tüpleri Shuguang’ın Sino markası adı altında ürettiği tüplerle karıştırmamak gerekiyor. Küçük bir not olarak Sino’lar kahverengi tabanlara yeni Shuguang’lar ise beyaz renk tabanlara sahip. Ayrıca yeni Shuguang’ların siluetleri de daha farklı. Bu arada firmanın kuruluşunun 50. yılı dolayısıyla 2008 yılında üretilen 2A3-Z kodlu bir 2A3’ü olduğunu da bilgi olarak ekleyelim. Bu tüp, siyah cama sahip ve yeni nesil High Polymer Compound Carbon (HPCC) kullanılarak üretilmiş. Çeşitli meraklıların yorumlarına göre üretilen özel 300B ve 2A3’lerin tamamına yakını uzakdoğu pazarında tükenmiş ve batıya ulaşabilen ender örnekler uçuk fiyatlara satılıyor. Bu arada “Golden Dragon” markası ile Shuguang fabrikalarında üretilmiş 2A3 tüplere de rastlamak mümkün. Ancak son zamanlardaki dedikodulara göre “Golden Dragon” isim hakkını da New Sensor Corporation almış. Bu firma hakkındaki bilgiler aşağıda…

Penta Labs etiketli NOS 2A3’ler

Yeni üretimlere bir diğer örnek Sovtek firmasının 2A3’leri. Bildiğiniz gibi Sovtek markasının kullanım hakları 1990’ların sonlarında Amerikalı girişimci Mike Matthew’in New Sensor Corporation adlı şirketi tarafından satın alınmıştı. Bu noktada oldukça karmaşık bir konuya dikkat çekmek isterim. Eski Sovyetler Birliği döneminde ülkenin dört bir yanında tüp üretim fabrikaları vardı. Bunlardan en büyüğü St. Petersburg kentindeki fabrikadır. Bu fabrikada Svetlana markalı tüpler üretildiğinden çoğu kişi tarafından Svetlana fabrikası olarak da bilinir. Ülkedeki ikinci büyük fabrika Ryazan’dı. Bunlar haricinde Ulyanovsk, Novosibirsk, Saratov, Voskhod ve L’vov fabrikaları da üretim yapmakta ve günümüze de ulaşan çeşitli Rus tüplerini üretmekteydi. Mike Matthew’in New Sensor Corporation firması Electro-Harmonix, Sovtek, Mullard, Tung-Sol ve SED (Winged “C” yani Kanatlı “C” logosu aslında soğuk savaş döneminde Svetlana’nın logosuydu) gibi markaların kullanım haklarını satın alınca eski Sovyetler Birliği dönemi fabrikalarında bu markalar altında satılacak yeni tüpleri ürettirmeye başladı. Bu arada bazı kaynaklara göre Amerikalı girişimciler özelleştirilen fabrikaların çoğunluk hisselerini almış durumdalar, bazı kaynaklara göre ise böyle bir durum kesinlikle yoktur. Geçtiğimiz senelerde internette çıkan bazı makale ve söyleşilerde bizzat Mike Matthew durumun oldukça karmaşık olduğunu hatta mafyanın bile olayların içerisine dahil olduğunu beyan etmişti. Kesin olan tek şey St. Petersburg, Ryazan, Ulyanovsk, Novosibirsk ve Saratov firmaları günümüzde New Sensor Corporation için üretim yapmaktadır. Hemen bir not eski Sovyetler Birliğindeki ismiyle Voskhod fabrikası ve eski Sovyetler Birliği şimdiki Ukrayna’da bulunan L’vov fabrikalarını bağımsız olarak bazı tüplerin üretimine devam etmekte. Sovtek 2A3’ler oldukça yüksek miktarlarda Amerika’daki tüp üreticileri tarafından stoklanmış olup, şu an Sovtek markasında üretim yapılmıyor olsa da, uygun fiyatlarla bulabilmek mümkündür. Elektro-Harmonix’in 2A3 modeli yine üretimde olan tüplerden birisidir. RCA monoplate 2A3’ünün mimari bakımdan benzeri olan Sovtek’in 2A3’ünün oldukça geliştirilmiş bir versiyonudur. Elektro-Harmonix seramik tabana sahip ve mikron seviyesinde hassasiyetle üretilmiş grid (ızgara) bölümü altındır. Bu tüp şu an elimde bulunuyor ve dönem dönem dinlediğimden dolayı kendi yorumlarımı yazabilirim. Yeni üretim tüpler içerisinde biraz yüksek olan fiyatını hak ettiğini düşündüğüm Electro-Harmonix oldukça ayrıntılı çalan, bas performansı bence yüksek bir tüp. Bu tüple özellikle Full Music “n” serisi ile oldukça yoğun bir rekabet içerisinde. Her iki ürünü de sevenler mevcut. Benim karşılaştırma şansım olmadığından yorum yapamayacağım.

Penta Labs etiketli NOS 2A3’lerin iç donanım ayrıntısı

Rus fabrikalarından bahsettik şimdi kısaca birkaç üründen daha bahsedelim. Özellikle 1990’larda üretim yapan ve daha sonra kapanan Alesa Vaic Vacuum Technology (AVVT) üretimi 2A3’ler de Amerika’da oldukça popüler durumda. Hemen bir not; Alesa Vaic Vacuum Technology (AVVT) firmasının üretim hattını Çek Cumhuriyetindeki Euro Audio Team (EAT) satın almış ancak şimdilik bir 2A3 üretimi yok!

AVVT’ler özellikle merhum Harvey Rosenberg (Dr Gizmo) tarafından KR ile birlikte oldukça övülen tüplerden birisidir. Hazır KR demişken Çek Cumhuriyet’inde bulunan KR Audio’dan bahsetmeden olmaz. Bu firmanın 2A3 tüpleri en iyi yeni üretimler arasında hatta birinci sırada gösteriliyordu. 450-500 Dolar civarındaki fiyatı ile KR Audio bir mit durumunda. Üretimi çok kısıtlı miktarda olan firmanın ürünlerini görmek veya denemek neredeyse imkansız. Hele söz konusu 2A3 olunca!

Üçüncü Bölüme Ulaşmak İçin Tıklayınız

Tags: