Oda Akustiğini Ölçmek, SynRTA Bölüm II

İlk Sayfaya Ulaşmak İçin Tıklayın

Bu grafiklerde çeşitli değerler göreceksiniz. Stereo Mecmuasında bu değerler ve ses frekansları ile ilgili olarak bazı yazılara yer vermiştik. Bu yazıların bir kısmı bizim tarafımızdan bir kısmı da farklı sitelerdeki yazarlar tarafından kaleme alınmıştı. Kendimizin olmayan yazılarla ilgili yazışmalar yaparak bu yazıları da sitemize eklemiştik. Değerleri daha iyi anlamak adına şu yazılarımıza da göz atmanızı öneriyorum;

-Ses Yüksekliği, Diyapazon, Sesin Süresi, Sesin Gücü ve Ses Rengi
-Ses Basıncı Hakkında Bilgiler
-Distorsiyon
-İnsan Sesi Hakkında Bilgiler
-Ses Basıncı Hakkında Diğer Terimler
-Ses Güç Terimleri

Yazılımı kullanmaya başlamak önce yapılacak son bir işimiz kaldı. Yazılımı kullanırken mikrofonumuzu dinleti yaptığımız yere koyacağız. Eğer harici bir mikrofonumuz yoksa dizüstü bilgisayarımızın mikrofonunu kullanacağız, ancak dinleme noktamızla müzik sistemimiz arasında mesafe uzunsa bilgisayarın ses kartından müzik setimizin girişine “pink noise” göndermek biraz sorun olacaktır. Eğer mesafe yakınsa amplifikatörünüzün uygun bir girişine bilgisayarınızın ses çıkışından bir kablo ile bağlantı yapmalısınız. Eğer mesafe uzun ise kablolarla uğraşmak oldukça sıkıcı olacağı için “pink noise” üretmek için CD çalarımızı kullanalım. Eğer sizin evinizde de böyle bir sorun varsa hemen bir ek işlem yaparak hayatımızı kolaylaştıralım.

Bu adımda “pink noise” içeren bir CD hazırlıyoruz. Hemen bir kısa parantez açalım ve “pink noise”un ne olduğunu da açıklayalım. Dilimize pembe gürültü olarak çevrilen bu terim şiddet histogramında enerji yoğunluğu değişmeyen bir ses sinyalidir. Her oktav aynı seviyede gürültü taşıdığından genelde analiz programlarında sıkça kullanılır. Konu ile daha fazla ayrıntı için ilgili wiki maddesini ziyaret edebilirsiniz. CD’mizi hazırlamak için yapacağımız ilk işlem kendimize bir “pembe gürültü” bulmak.

Programımızın “Resolution” (bknz. bir önceki sayfa I ile işaretli) mönüsüne tıklıyoruz. Gelen ekranda yukarıda gördüğünüz gibi oktavlar mevcut. Burada en dikkat edilecek nokta şu. Eğer ölçüm işlemlerimizi 1/6 oktav’da yapmayı planlıyorsak, müzik sistemimizde aynı oktavda oluşturulmuş bir CD kullanmalıyız. Birkaç kere farklı farklı CD’lar yapmak yerine yukarıdaki ekranda ilk önce 1/6 oktavı işaretleyelim. Hemen arkasından dosyanın saniye cinsinden uzunluğunu belirleyelim. Hemen ardından “Make Pink Noise” komutuna tıklayalım. Yazılım size dosyayı nereye kaydedeyim sorusunu soracak. Dosyayı uygun bir yere kaydettikten sonra, sırasıyla 1/12, 1/24 ve 1/48 oktavlık 44.100hZ çözünürlükteki WAV dosyalarımızı da kaydedelim. Şimdi bu dosyalarımızı bilgisayarımızda kullandığımız CD yazma programı ile ses CD’si formatında yazıyoruz. Bu arada bir köşeye mutlaka hangi CD izinin hangi oktav olduğunu not etmeyi unutmayın. Bu işlemin hemen ardından elimizde ölçümlerimizde kullanacağımız bir CD’miz oldu. Hayırlı olsun!

Burada bir parantez açalım normalde bu programlar ile birlikte iyi mikrofonlar kullanmak gerekiyor. Mikrofonunuzun kalitesine göre alacağınız sonuçlarda daha verimli olacaktır. Ben ilk önce dizüstü bilgisayarım üzerindeki mikrofonu, hemen ardından geçmişte bayağı kurcaladığım bir masa üstü bilgisayar mikrofonunu, bunların ardından da eski bir geçmişte grup olarak çalışmak için kullandığımız Philips markalı mikrofonu kullandım. En iyi sonuçları kendi dizüstü bilgisayarımdaki mikrofon ile aldım. Eğer elinizde kaliteli bir mikrofon varsa hiç düşünmeyin bu mikrofonu kullanın. Bu arada bir konuda bilgisayar üreticilerininde hakkını verelim. Özellikle orta düzey multimedya ağırlıklı dizüstü bilgisayarlarında bileşen kalitesindeki çıta bayağı yükselmiş.

Evet mikrofonumuzu da ayarladığımıza göre, artık ölçüm olayına başlayabiliriz.

İlk yapmamız gereken şey, mikrofonumuzu dinleme yaptığımız yere yerleştirmek, eğer mümkünse mikrofonu kulak hizamıza getirmeye çalışalım. Bu şekilde grafiğimiz tam bizim dinleme noktamızda oluşacaktır. CD’mizi müzik sisteminde çalarken her zaman dinlediğimiz şiddetle dinleyin. Bu arada önemli bir uyarı, eğer sesi çok açarsanız hoparlörünüzün tiz sürücüsü için sorunlar çıkabilir. Ses seviyesini abartmamanızı hem kendi kulak sağlığınız hemde tiz sürücünüzün yanmaması açısından şiddetle ve hararetle tavsiye ederim. Odamızı standart halinde uygun oktavlı WAV dosyamızı veya CD’mizi kullanarak ilk grafiğimizi çıkartalım. Bu grafiği “L” maddesinde anlatıldığı şekilde referans olarak kabul edelim.

Bu işlemi Vertical Range 50dB’ye ayarlı iken 1/24 oktav seçeneği seçili iken yapmanızı öneririm. Bu durumda 1/24 oktav “pink noise” vermeyi unutmayın!

İlk grafiğimizi sabitleyince, 0 noktasını kendimize referans alarak odamızda flat olmayan frekans cevabını kaba taslak olarak elde etmiş bulunuyoruz. Örneğin benim odamın çıplak halinde -akustik düzenleme amacı ile konulmuş tüm ekipman çıkartıldığında- hangi noktalarında sorun olduğunu görebiliyorum. Bu grafiğe göre alçak frekanslarda ve yüksek frekanslarda seslerde ise bir miktar fazlalık gözüküyor. Tabii tüm bu yorumlar flat bir ses frekans çizgisi elde etmek istiyorsak geçerli. Sizler kendi zevkinize göre farklı ihtiyaçlara göre farklı frekanslar üzerine yoğunlaşabilirsiniz. Ancak bir konuda hemen bilgi vereyim, benim dinleme odam özel bir duvar kağıdı ile kaplı. Bu durum oda içerisindeki yansımaları minimize ediyor. Ancak belli götürüleri de var tabii..

Şimdi ise perde ve halıyı kaldırdığımda ortaya çıkan frekans eğrisine bakalım. Ses şiddeti biraz arttırdım ki, daha iyi fark edilebilsin. Referans eğrimize göre frekanslarda nasıl oynamalar olduğunu görebiliyorsunuz. Örnekleri istediğiniz gibi çoğaltabilmeniz mümkün.

Peki bu yazılım bize ne sağlıyor. SynRTA’nın bize sizlerde kendi kullandığınız akustik düzenleyiciler ile oynayarak hangi ürünün hangi frekans noktalarında etkili olduğunu görebilmek bence. Bunu yapmak için para harcama derdinden de bizi kurtarıyor. Evet daha kaliteli mikrofonlar kullanarak daha iyi ve ayrıntılı sonuçlar elde etmek mümkün. Ancak bu yazılımla cebinizden beş kuruş para çıkmadan odanızın yaptığınız düzenlemelere verdiği tepkiyi gözlemlemeniz mümkün.

Tags: ,