Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en yaygın şekilde kullanılan kollardan bir tanesidir Rega’nın giriş seviyesi RB-250 ve RB-300 kolları. Bu kollar basit yapıları, oldukça ucuz fiyatları ve rahat ayarlanabilir olmaları hem Rega’nın hemde bir çok üreticinin giriş seviyesi pikaplarını tarafından tercih edilmesini sağlar. Bu kolun avantajlarının yanısıra çeşitli dezavantajları da var tabii ki. Bunları da sıralamamız gerekirse oldukça kalitesiz iç kablolama, dış kablo, pin ve konnektörler, ağır iğnelerle uyumsuz ağırlık yapısı, zaman zaman ayar kaçırma sorunları. Bu sorunlara çeşitli firmalar kapsamlı yenilenme çalışmaları yapmışlardır. Biz bu yazımda Rega kol nasıl upgrade edilir isimli dizimizin ilk bölümü olan kablo ve konnektör değişimini ele alacağım. Bu yazının devamında ağırlık sisteminde yapacağım DIY çalışmayı anlatacağım.
Resimlerde göreceğiniz kol bir RB-250. Fakat 300 serisi kollarda bu kolla birebir aynı olduğundan, eğer arzu ederseniz etapları izleyerek sizde kolunuzu rahatlıkla upgrade edebilirsiniz. İlk olarak kolumuzun altında bulunan ve kabloların çıktığı plastik bölümü çıkartmakla başlayalım. Bu plastik bölüm ana gövdeye bir adet vida ile bağlanıyor. Bunu ince bir tornavida veya küçük bir allen anahtarı ile rahatlıkla açabilirsiniz. Vidayı çıkardıktan sonra oldukça dikkatli şekilde plastik bölümü çıkartıyoruz. Burada eğer dikkatli olmazsanız kabloların lehimlerini sökebilirsiniz. Aslında kabloların sökülmesi sorun olmayacaktır ama eğer gözünüz bu incelikte tellerle uğraşmaktan korkarsa hiçbir şey olmamış gibi parçayı yerine takabilme opsiyonunu canlı tutabilmek için yine de dikkatli olun. Plastik parçayı yerinden çıkardıktan sonra ikincil olarak headshell bölümüne yönelelim.
Yukarıdaki resimde gördüğünüz gibi bir plastik parça dışarı çıkan kabloları sarmalıyor. Bu parçayı bir falçata ile yavaş hareketlerle oynatarak dikkatlice yerinden çıkartıyoruz. Buradaki kablolar ile biraz önce açtığımız bölümdeki kablolar birbirlerine bağlantılı. Bu yüzden fazla çekiştirmemeye dikkat edelim. Bu parçayı da yerinden çıkardıktan sonra aşağı plastik parçadaki kabloları ve headshellden söktüğümüz plastik parçanın kolun içine doğru olan bölümündeki tüm kabloları yerlerinden koparalım. Bu kablolardan mavi renk olanını sakın fazla çekiştirmeyin. Dikkat ederseniz 2 adet mavi kablo var. Bunlardan birincisi iğneye giderken ikincisi kolun üst kısmını topraklıyor. İlk önce headshell kısmından mavi kabloyu çekerek çıkartıyoruz. Alt kısımda sadece bir mavi kablo işte bu kolun taopraklaması. Bunu çekiştirmeyin. Bu kabloyu kullanacağız. Kolumuza yeni takacağımız kabloları ve kolun içinde kalan beyaz, kırmızı ve yeşil kabloları, kolun alt kısmında birbirine dikkatlice ve sağlam şekilde lehimleyelim. Normalde kolun içerisinde 4 kablo var. Siz 5 kablo hazırlayın. 4 kablomuz iğneye 1 kablomuz ise kolun topraklaması amaçı ile kullanılacak. Headshell kısmından yeşil, beyaz ve kırmızı kablolarımızı dikkatlice çekmeye başlayalım. Böylelikle yeni kablo ile eski kablolar yer değiştirmeye başlıyor. Bunu mümkün olduğunca dikkatli şekilde yapmaya özen gösterin. Eğer arada bir yerde kopma olursa çok daha fazla uğraşırsınız. Bu yukarıda anlattığım yöntem yerine telle çekmek de opsiyonel olarak kullanılabilir. Kol ile gövde arasındaki en optimal geçiş, kol park halindeyken yapılıyor unutmadan bunu da ekleyeyim. Kısa ama dikkatli yapılması gereken bir süreç sonunda kolumuza yeni kablolarımızı taktık. 1. ve 2. resimlerde yepyeni kabloların takıldığı kolumuzun ayrıntılı resimleri mevcut.
Şimdi anlatacağım bölüm opsiyonel yani ister yaparsınız ister yapmazsınız. Kolun topraklaması arka ağırlığın takılı olduğu bölümün ön tarafından yapılıyor. Eğer ki, buradaki mavi kabloya zarar verdiyseniz yada benim gibi hazır elim değmişken her tarafını değiştireyim diyorsanız, RB-250 için arka bölümdeki plastik parçayı gevşeterek çıkartın. Aynı işlemi RB-300’de de yapabilirsiniz. Yalnız bu bölüm RB-300’ün kimi modellerinde metal olduğundan bu işe uygun pense yada tork anahtarı kullanmalısınız. Eğer kazaran çok sıkarsanız ağırlık sistemine zarar verirsiniz. Bu parçayı çıkardığınızda ufak hilal şekilli bir metal göreceksiniz. Bu parçayı dikkatlice çıkardığınızda son kalan mavi kablonuzda beraberinde gelecek. Buraya yeni bir kablo lehimleyerek bir tel vasıtası ile kolun ana gövdesine yeni kablomuzu gönderelim ve ay şekilli parçayı, yivlerin içerisinde döndürerek yerine takalım. Bu yivli bölüm yukarıdaki fotografta açıklıkla görülüyor. Bu işlem biraz zordur ve ilk kez bir kolu kablolayacaksanız veya kendinize güvenmiyorsanız dediğim gibi bu işlemi pas geçebilirsiniz.
Şimdi sırada biraz ustalık isteyen bir bölüm var. Headshellden çıkarttığımız plastik parçayı alıyoruz. Burada pikabın içinden geçen eski kabloların renginde kablo kalıntıları ve dış kablo kısmı kalmıştı. Elimize bir iğne yada çok ince tornavida alarak bu dört kablonun geçtiği bölümlerin içini temizliyoruz. Elinize dikkat ederek bu işlemi her delik için yaptığımızda plastik parçamızda yeni kabloların geçeceği 4 delik oluştu. Yerine takmak için acele etmeden ufak bir eğer ile kolun headshell kısmının en altını içten eğeleyerek bir miktar boyayı çıkartalım. Kolun içerisinden 5 adet kablo geçirmiştik. Bu kablolardan siyah renk olanı eğer renk yok ise istediğiniz bir tanesinin ucunu açalım ve eğelediğimiz bölgeye koyalım. Diğer 4 kabloyu ise biraz önce deldiğimiz plastik parçadan geçirelim ve içine birazcık silikon sıkarak kabloların sabitlenmesini sağlayalım. 5 kablonun ucnun açılmış bölümü eğelediğimiz bölgeye değer vaziyette ve fazlalığı dışarıya taşmış haldeyken plastik parçamızı yerine oturtuyoruz. Böylelikle hem kolun headshell kısmını hazırlamış hemde kolun bu kısmını topraklamış olduk. 5. yani topraklama kablosunun dışarıda kalan kısmını kestiğimizde bu kısımdaki zor bölümü tamamlamış oluyoruz.
Bu işlemin ardından iğnemize bağlanacak yeni konnektörlerimizi yerlerine dikkatle lehimlemek kalıyor. Bu işlemin tamamlanmış hali yukarıdaki resimde görülebilir. Şimdi sıra geldi tüm kablolamanın en zor bölümüne. Rega anlaşılmaz bir biçimde kolun altındaki kablo giriş kısmını çok kullanışsız yapmış. Aslında sağlam bir yapı ama genelde rahat durmadığımız ve standart kablolar rahatsız edici olduğundan genelde herkes bu değişikliği yapmak istiyor. Ama ne yazık ki bu çok kolay bir işlem değil. Öncelikle kolun gövdesinden söktüğümüz plastik kısmın dış kablolarını söküyoruz. Bunu sadece keserek yapabilirsiniz. Kesme işleminden sonra dışarıda kullanacağınız kablonun boyutuna göre uygun matkap ucu çapını secerek bu plastik parçayı deliyoruz. Bu iş için düşük devrili bir matkap kullanmak lazım ama eminim çoğunuzda yoktur. Daha yüksek devirli bir matkap kullanacaksanız sakın ola plastik parçayı elinizle tutmayın. Ya mengene yada uygun bir platform hazırlayarak delme işlemini yapın. Parça çok küçük olduğundan kendinize zarar verebilirsiniz. Delme işlemi sırasında plastik içinde çeşitli kablo parçacıkları çıkacak bunlar eski kablonun artıkları panik olmayın. Son olarak bu plastik parçanın tepesindeki devre plakası elinizde kalmış olmalı yada onu da delmiş olmalısınız. eğer deldiyseniz güzel bir falfata ile bu parçayı söküp atın. Bu işlemin akabinde yeni kablolarınızı ve orjinal halinde olmayıp bizim ekleyeceğimiz uygun bir toprak kablosunu bu plastik parçadan geçiriyoruz. Elde ettiğimiz sonuç aşağıdaki resimdeki gibi olmalı.
Yukarıdaki resimde görülebileceği gibi 5 adet lehim noktamız var. Fakat kolun içerisinde toplam 6 adet kablo vardı. Öncelikle headshell ve kolun ağırlık kısmından ana gövdeye inen toplam 2 adet kabloyu yeni taktığımız topraklama kablosuna lehimliyoruz. Geriye 4 adet kablomuz kaldı. Eğer bu kablolarımız renkli kablolardan seçildi ise, kırmızı kablo sağ tarafın RCA kablosunun canlı kısmına, aynı kablonun şasisine ise yeşil renkli kol kablomuzu lehimliyoruz. Aynı işlemi sol kanal içinde yapalım. Beyaz kol kablosu RCA’nın canlısı mavi renk olan ise şasisini oluşturacak. Eğer sizde benim gibi renksiz kablo kullandıysanız istedğiniz şekilde lehim yapıp daha sonra avometre ile kanalları belirleyerek renkli makaronlar takabilirsiniz Toplam 5 adet lehim işlemini bitirdikten sonra plastik parçamızı yerine takalım. Bu arada RB-250 ve RB-300’lerin gövdesi küçük olduğundan alt kısımda kabloları mümkün olduğunca kısa tutarsanız plastik parçanın yerleşimi sırasında kablolara zarar verme riskinizi ortadan kaldırırsınız.
Bu işlemler bitip tüm parçaları yerine taktığınızda aşağıdaki gibi harika görünümlü ve ses anlamında da oldukça ileriye giden bir kolunuz olacaktır. ben bu projede geleneksel olduğu üzere şu ekipmanları kullandım.
Bluenote tonearm kablosu : Bence hem ses hemde fiyat anlamında harika bir kablo. Nerdeyse tüm kablolamalarımda sorunsuz şekilde kullanıyorum. Şiddetle tavsiye ederim. Gerekli bilgiyi www.filelektronik.com adresinden alabilirsiniz.
WBT lehim: Genelde tüm upgradelerimde kullandığım ve çok memnun olduğum bir lehimdir. hem fiyatı uygun hemde lehim için çok uygun; hızlı ısıtılıp hızlı soğutuluyor. Bu ürünü almak için www.timpani.com.tr adresini kullanabilirsiniz.
Cardas konnektörler: Yine benim neredeyse tüm upgradelerim için kullandığım konnektör. Bence performansılarının yanı sıra maşalı yapısı ile iğnelerin pinleri ile iyi temas ediyor. Aynı zamanda tüm işlemlerimde Cardas’ın makaronlarını (heatshiring) kullanıyorum. Internetteki bir çok alışveriş sitesinden alınabilir. Türkiye’deki dağıtımcısında istediğiniz zaman bulamıyorsunuz.
Audioquest Copperhead: Oldukça iyi ekranlanmış bakır yapılı bir kablo, fiyatı da oldukça hesaplı. Ben genelde Sidewinder tercih ediyordum, kolun sahibi bu kabloyu kullanmamı istedi. Bende ilk kez kullandım ve denedim. Sidewinder’dan daha dengeli ve gövdeli çalan bir kablo. Ürün için ayrıntılı bilgiyi www.actualpower.com adresinden alabilirsiniz.
Tabii ki bu ekipmanın haricinde bir sürü el aleti kullanıldı.
Sonuç olarak umarım beğeneceğiniz ve faydalı olabilecek bir yazı olmuştur. Yazıda da görebileceğiniz gibi evdeki imkanlarımızla Rega kolları gayet rahatlıkla modifiye edebiliyoruz. Bir sonraki yazımda Rega RB-300’ü biraz uğraşı ile nasıl Michell’in Techoarm’ın prensiplerine göre modifiye edeceğinizi anlatmaya çalışacağım. Şu an konuyla ilgili çalışmalarım devam etmekte. Umarım sonuçta ortaya iyi bir şey çıkar.
Aşağıda kolun tamamlanmış halini görebilirsiniz. Emin olun ki, sesi de en az görüntüsü kadar etkileyici oldu.
Hakan Cezayirli
hakan bey merhaba elimde oem 303 rb kol var bunun tum kablolamasını değiştirmek istiyorum acaba nasıl yardımcı olursunuz
İnternet üzerinde bu kolların kablolaması üzerine çok fazla kaynak var. E+n güzeli bu işi kendinizin yapması. Ülkemizde bu tarz bir servis veren kişiler olsa da, göreceli olarak üst segment haricinde verilecek işçilik parası maalesef toplam harcamayı mantıksız hale getirebiliyor…