Distorsiyon

Sesin aslında olmayan frekansların hoparlör çıkışında belirmesine denir.

Faz Distorsiyonu
Pek ciddi sayılmaz, hifi ses istenirse göz önüne alınır. Bu distorsiyon konuşma ya da müziğin transit dalgalarını bozmaktadır.

Nonlineer Distorsiyon
Sistemin çıkış büyüklüğü (Akım-Gerilim) ile giriş büyüklüğü arasındaki bağıntı tam doğru biçiminde değilse nonlineer distorsiyon oluşur.

1.Genlik Distorsiyonu : Üst ve alt doyma bölgelerinin etkisiyle oluşur.

2.Harmonik Distorsiyon : Bir sinyal frekansının tam katı olan harmonikli bileşenlerin çıkışta belirmesiyle oluşur. (Giriş sinyal frekansı F ise giriş sinyalinin tam katı olan harmonikler, 2F, 3F, 4F,…,nF gibidir. Harmonik distorsiyonun pek sakıncalı olmamasının nedeni; müzik sinyallerinin bol bol harmonik bileşenler taşımasıdır. Müzikal işaretlerde de tam katlı harmonikler vardır. Diğer yandan harmonik distorsiyon genliği, modülasyon distorsiyonundan küçüktür.

3.EnterModülasyon Distorsiyon :Seyirciyi en çok etkileyen distorsiyondur. Ses sinyalinin aslında olmayan harmoniksiz sinyallerin hoparlör çıkışında belirmesidir. Örneğin hoparlör girişine sadece F1-F2 frekanslı iki sinyal uygulanmışsa, modülasyon frekansı F2 – F1 + 2F1, F2 – 2F1, F2 + 4F1, F2 – 4F1 gibi… Genellikle bu bileşenler içinde 3F, 5F, 7F gibi bileşenler yoktur. Sese kaba sert nitelik verir. ses tınını tanınmaz hale getirir.

4.Frekans Distorsiyonu(Zayıflatma Distorsiyonu): Alçak frekanslar zayıflarsa, seste incelme belirir. Sesin tokluğu azalır. Yüksek frekanslar zayıflarsa konuşma netliği azalır. sistemin transit dalgalara davranışı değişir, sesin tını bozulur. İyi mikrofon kullanarak önlenir.(Mikrofonda zayıflatıcı-attenatör-kullanılarak)

Çok karşılaşılan bir başka distorsiyon da güç amfisinin sinyal kırmasıdır. Nedeni; güç amplisinin aşırı sürülmesidir. Hoparlör empedansı ampliye uygun seçilerek bu tür distorsiyon önlenebilir.

Hoparlörler de distorsiyona yol açar. Hoparlör, elektriksel enerjiyi akustik enerjiye dönüştürürken transfer(Geçiş) karakteristiğinin nonlineer-doğrusal olmayan- bir biçimde olması distorsiyon oluşturur. Hoparlörler imalat teknik özelliklerine uygun olarak çalıştırılmalıdır.

Resim alıntı: http://en.wikipedia.org

Kaynak – Ses Frekans Tekniği / İ. Eren BAŞARAN
Kaynak – http://arts.ucsc.edu
Kaynak – Brüel & Noise and Vibration Pocket Handbook