CD Player
CD üzerine kaydedilmiş müzik verilerini okuyarak bunları analoğa çeviren ve amplifikatöre aktaran cihazın ismidir. Bir müzik setinin parçası olabileceği gibi sadece bu görevi üstlenmiş tek cihaz (ki bunlara deck denmektedir) olarak da üretilmektedir. Bileşenleri ise, Kasa, dışarıdan elektriksel etkiyi almaması için özel maddeler ile kaplanmış, alt kısmında titreşim önleyici ayaklar bulunan parçadır. Üst düzey cihazlarda özellikle ayaklar hem cihazın içindeki titreşim azaltılması hemde dışardan gelebilecek titreşimin cihaz içerisinde sese olumsuz etki yapmamasına yönelik farklı maddeler kullanılarak üretilirler. Kauçuk ve plastik bazlı özel maddeler olabileceği gibi, özel metal sivri ayaklarda kullanılmaktadır. Çekmece, CD’yi cihazın içerisine alan özel çekmecelerdir. Basit CD çalarlarda plastik kullanılırken, özel cihazlarda alüminyum gibi farklı metallerden özel mekanizmalar geliştirilmiştir. Ayrıca bazı üreticiler üstten yüklemeli mekanizmalarında ayrıca bir kilitleme sistemi kullanarak istenmeyen titreşimleri yoketmeye uğraşmaktadırlar. Geliştirilmiş en önemli çekmece mekanizması TEAC firmasının geliştirdiği VRDS sistemidir. Motor ve göz sistemi. CD üzerindeki veriler özel bir lazer ışını demeti ile okunurlar. Bu mekanizmanın hareketini sağlayan özel bir mekanizma vardır. Ayrıca CD’nin bağlı olduğu milin çevrilmesi de ayrıca başka bir motor mekanizması tarafından gerçekleştirilir. Tüm bu mekanizmalara elektrik, transformatörler vasıtası ile sağlanmaktadır. Üst düzey cihazlarda bu elektriksel yapı ayrıca izole edilir, mekanizmalara da titreşim önleyici eklemeler uygulanır. Dijital analog çevirim katı. Bir CD çaların en önemli parçalarından bir tanesidir. CD üzerindeki veri amplifikatöre aktarılmadan önce mutlaka analoga çevirilmelidir. Bu kat bu işlemi gerçekleştirmektedir. Şu an 24 bitlik özel çeviriciler kullanılarak ses kalitesinde önemli artışlar sağlanmıştır. Burada analoga çevrilen veriler, farklı kablolama teknikleri ile amplifikatöre aktarılırlar. Bugün için yoğunlukla kullanılan çıkış tipleri: RCA, Toslink ve optik çıkışlardır.
CD Transportlar
CD Transport, günümüzde yaygın şekilde kullanılan standart CD çalarların ilk dönemlerinden beri varolan sorunlarını çözmek amaçlanılarak üretilmiş çok özel ve profesyonel bir cihazdır. Özellikle elektronik devre, transformatör gibi bir çok farklı bileşeni içerinde barındıran tek kasada toplanmış bir CD çaların, tüm bu bileşenlerin birbirleri ile oluşan etkileşimle genel ses kalitesinde bir bozulma yaratacağı teorisinden hareketle, özel hi-fi üreticilerinin bunları birbirinden ayırmaları ile ortaya çıkmıştır.Bilindiği gibi bir CD çaların içerisinde mekanik ve elektronik olmak üzere 2 ana bölüme ayrılabilecek bileşenler bulunmaktadır. Mekanik her bileşenin belli bir titreşim yaydığının prensibinden hareketle özellikle dijitalden analoga çevirim katında oluşabilecek olumsuzlukların önlemesi amacı ile bu mekanik kısmın ayrıştırılması ile üretilir. İçerisinde çekmece denilen yani CD’nin konduğu mekanizma, CD’nin üzerindeki verileri okuyan göz ve lazer ışını üreten elektronik devreler ve bunların hareketini sağlayan mekanizma ve tüm bu bileşenlerin gereksinim duyduğu elektriği sağlayan kablo ve transformatörler tek bir cihaz içine toplanır. Bu cihaz sadece CD’nin üzerine kaydedilmiş veriyi okur fakat hiçbir işlem yapmadan direkt olarak ayrı bir cihaz olarak tasarlanmış D.A.C. yani dijital analog çeviriciye aktarır. Bu bağlantı standart RCA kablolarla yapılabildiği gibi, optik kablolarla da yapılabilmektedir ki, ses kalitesinde belirli bir artışı sağlar. Bu tarz bir sistem minimum iki parçadan oluşur, CD Transport ve D.A.C. katı. Bu çözüm dijital sinyallerin analoğa çevirimi için devrimsel bir çözüm olarak kabul edilse de, çok pahalı ve sadece özel ses sistemi üreticileri tarafından üretilmiş ve yaygınlıkla kullanılmayan özel bir çözümdür. DVD’nin yaygınlaşması ile farklı üreticiler bu medya içinde benzer çözümler üretmeye başlamışlardır.
DAC
DAC (Digital to Analog Converter) dilimize dijitalden analoga dönüştürücü olarak çevirilebilecek özel bir tanımlamadır. Özellikle CD’nin ortaya çıkmasından itibaren, bu medyalara kaydedilen verinin dijital olması sebebi ile, verinin analoga çevrilmesi amacı ile kullanılmaya başlanmıştır. Bir CD çaların kasasına monte edilmiş halde olabileceği gibi ayrı bir cihaz olarak da kullanılabilir. Özellikle ayrı kullanım profesyonel cihazlarda karşımıza çıkar. Buradaki amaç CD okuma mekanizmasının mekanik titreşimlerinin ve cihaz içerisindeki diğer elektronik bileşenlerin dijitalden analoga çevirim sırasında etkileşimini minimuma indirmektir. Farklı teknolojilere sahip olsa da, CD, SACD, DVD gibi tüm dijital kayıt platformlarında mutlaka kullanılır. Pulse D.A.C. En yaygın kullanılan, üretimi en basit dijitalden analoga dönüştürücü teknolojisidir. Özel analog filtre devreleri kullanılarak kaynaktan gelen dijital sinyaller analoga çevrilir. Genelde maksimum 16 bitlik çeviricilerdir. Özellikle son yıllarda özellikle zamanlama konusunda çeşitli sorunları bulunduğundan, kullanımı yavaş yavaş sona ermektedir. Oversampling DAC. Geçmiş yıllarda özellikle CD okuyucularda kullanılan 16 bitlik dijitalden analoga dönüştürücü teknolojisinin 24 bit olarak yenilenmiş versiyonudur. Bu sayede çok daha yüksek bir frekans aralığında çevirim yapabilmektedirler. Bu sayede standart bir müzik CD’si bile çok daha detaylı şekilde çalınabilmekte ve frekans zenginliği sayesinde analoga bir adım daha yaklaşılmıştır. Dijitali analoga çevirme teknolojisinin varoluşundan beri bulunan sorunlar hem bu tarz DAC’ların kullanımı hemde farklı yeni teknolojiler ile (özel dış saat üniteleri gibi) büyük ölçüde çözümlenmiştir. Hibrid DAC Farklı dijital-analog çevrim teknolojilerinin bir arada kullanılarak olumlu yanlarından faydalanmayı hedefler. Teoriden öteye gitmemiştir.
Hakan Cezayirli
Bir yorum ekleyin