Anti Skating Ayarına İhtiyaç Yokmuş?

Stereo Mecmuası forumlarında anti-skating konusunda çok güzel bir tartışma başlığı açılmıştı. Birbirinden güzel yazılar yazılan başlık altından Sn Hakan Ağustos tarafından yazılan aşağıda okuyacağınız yazı neredeyse şiir gibi. Hem meraklılar için anti-skating konusunda önemli bilgiler var. Hem foruma hemde aşağıdaki yazıya göz atmakta fayda var.

————————————————————–

Skating force; plak izindeki iğnenin plakla sürtünmesi sonucu oluşan, iğnenin vektörel tanjant izinin pikap kolu pivot noktasından geçmemesinden dolayı pikap kolunu pilağın iç tarafına doğru sürükleyen güçtür. Anti-skating force da bu gücü nötralize etmek için kullanılan karşıt güçtür.

Plağın dönme hızından bağımsız yani 33 ve 45 devirde de aynı, yanlış bilindiği gibi merkezkaç kuvvetle hiçbir ilgisi bulunmayan bu güç “Vertical Tracking Force-VTF” yani iğneye uyguladığımız ağırlık ile direkt oranlıdır yani ne kadar ağırlık(sürtünme) o kadar SF ve VTF nin yaklaşık %12-%18 i kadardır. Sürtünmeyle ilgili olduğundan plağın malzemesi, iğnenin elmas kalitesi ve şekli gibi etmenler de etkili olmakla birlikte ana etken sürtünme ve VTF dir.

Pikap kollarında bildiğimiz anlamda yani içe kayan kol şeklinde Skating Force kısaca SF oluşması için iki durumun olması gerekli;

1-Kol, sabit pivot olacak
2-Overhang* olacak, yani kolu plato orta noktasına getirdiğimizde kol spindle dan ileride olacak.
*Overhang olmasa “yani DJ pikap kolları gibi kısa ve düz” underhang olsa da SF olacaktır ama bildiğimiz sürekli içe kayan hareket yerine, plağın yarısına kadar içe kayma yarısından sonra ise dışa kayma hareketi yapacaktır.

Şimdi, fizik kurallarına göre böyle bir güç varken ve amaç iğnenin V şeklindeki plak oluğuna tam oturması olduğuna göre, anti-skating force kullanılmadığında oluşacaklar;

1-İğne iç duvara yani sol kanala VTF nin %12-18 i kadar fazla basacak sağ kanala da o kadar eksik basacaktır. Yani V nin iki kanadına uygulanan (VTF) gücünün arasında VTF nin %36 sına kadar varan fark olabilecektir. Bunun sonucunda ise;

a-plağın o duvarı daha fazla aşınacaktır.
b-iğnenin o duvarı daha fazla ve asimetrik aşınacaktır.
c-iğnenin cantilever süspansiyonuna bir yönde daha fazla baskı olacağından iğne ucu eksenden sapabilir yada süspansiyon vaktinden evvel yıpranır.

SF plakta parabolik bir grafik çizmekte yani lineer seyretmemekte. Plağın başında en yüksek, iki null noktası arasında yani ortalarda en düşük, sona doğru tekrar yükseliyor ama plağın başındaki kadar değil.Bunu da mekanik olarak uygulamak çok zor. (Morsiani kollarında birçok mıknatıs kullanarak teoriğe yaklaşıyor)

Genelde üreticiler de ortalama bir yol olan başlangıçta yüksek ve gittikçe azalan bir anti-skating force düzeneği kullanıyorlar.

-(Bunun tam tersini yapan yani plağın sonuna doğru düzeltmeyi artıranlar da var ve argümanları da plak izi modülasyonunun sonlarda daha fazla ve izlerin sıkışık olduğu yönünde)

Şimdi birtakım adamlar madem tam uygulanamıyor hiç kullanmayalım diyorlar.
Ben kendi adıma, plaklarım bütün HiFi sistemimden benim için daha değerli olduğu için asla ASF düzeneği olmayan bir pikap kolu kullanmam.

Mükemmel olmasa da ortalama bir değerdeki düzeltmeyi hiç olmamasına tercih ederim.
-Eğer bir bacağım diğerinden ille de kısa olmak zorundaysa, 3cm yerine 0,5cm kısa olmasını tercih ederim.

Sese olan etkisi için de eğer ses onsuz daha iyi deniyorsa, benim görüşüm yetersiz mühendislik ve uygulama hatasıdır.(sürtünmesi fazla elemanlar, rezonans yapan yay sistemleri gibi)

Hakan A.

Tags: