İlk önce tüm elektronik bileşenleri kontrol ediyorum. Arkasından cihazın içerisindeki tozları temizliyorum. Şimdi sıra tüm konektörleri ve lamba soketlerini temizlemeye geldi. Bunun için yine DeoxIT markalı özel üretim bir temizleme sıvısı kullanacağım. Bu işi pratik şekilde yapmanız için küçük bir ipucu vereyim.
Diyelim ki bu tarz bir sıvı bulamadınız ve endüstriyel bir ürün kullanmak zorundasınız. Soketlerin içerisini en iyi şekilde temizlemek için özel bir fırçaya ihtiyacınız olacak. Normalde bu işe yönelik bir sıvı aldığınızda yanında yukarıda gördüğünüz tarz bir fırça geliyor. Ancak bendekiler oldukça eskidiğinden farklı bir çözüme ihtiyacım vardı ve aradığım şeye çok farklı bir yerde denk geldim.
Rossmann diye bir mağazalar zinciri var. Siz bilmiyorsanız bile merak etmeyin eşiniz (nişanlınız veya kız arkadaşınız) mutlaka biliyordur. Bu mağazalarda satılan “Perlodent” isimli bir diş arası temizleme fırçası var. 2mm olan versiyonu ile hemen her tarz soketi ve hatta konektörü temizleyebilirsiniz. Bu diş arası fırçaları ufak paketlerde satılıyor ve paketlerin içerisinde toplam 8 adet fırça bulunuyor. Fiyatları ise en son 5TL civarlarındaydı. Bu fırçaları kullanarak önce kuru arkasında da sıvı ile temizlik yapmak harika sonuç veriyor. Biraz daha kalın olanları ile ise lambaların ayaklarını temizleyebilirsiniz. Eşinizin alışveriş listesine mutlaka yazın bir paket “Perlodent” Hatta iki paket yazın, diğer paketini de kişisel bakımınız için kullanırsınız. Ben öyle yapıyorum en azından :)
Yukarıdaki fotoğrafta görebileceğiniz üzere tüm soketler tertemiz oldu ve elektronik bileşenler kontrol edildi. Artık gönül rahatlığı ile “tube rolling” coşkusuna girişebiliriz. Control B içerisinde giriş katında üç adet 12AT7/ ECC81/ 6201, pikap katında ise 3 adet 12AX7/ ECC83/ 7025 lamba kullanılıyor.
İlk olarak pikap katı ile başlayalım. Pikap katında 3 adet 12AX7/ ECC83 lamba kullanılıyor. Normalde ECC83 lamba alırken çok fazla detay ile uğraşmanıza gerek yoktur. Ancak söz konusu pikap katı olunca yüksek mikrofoniğe sahip lambalar kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu size pikap katında dip gürültü olarak geri döner. Mutlak suretle düşük mikrofoniğe sahip bir lamba kullanmanız lazım. Control B’de stok olarak gelen lambalar son derece başarılı ve dip gürültüsüz olsa da, tabii ki bununla mutlu olmayacağız.
NOS olup düşük mikrofoniğe sahip tüp dediğimizde aklınıza hemen Alman üreticiler geliyor değil mi? Bende pikap katında Telefunken lambaları tercih edeceğim. Ancak burada dikkat edilecek bir konu var. 12AX7/ ECC83 lambalar dual triyod yapısındadır. Yani tek bir lamba içerisinde aslında iki lamba varmış gibi düşünün. Lambalar eşlenirken diğer lambalardan önce lambayı oluşturan iki bölümün kendi arasında eşlenmiş olması gerekir. Her bir lamba kendi içinde eşlendikten sonra ikili veya daha fazla grup halinde eşleştirilme yapılır.
İkinci konu Telefunken lambalara haklı olarak acayip bir talep olduğundan ve fiyatları çok yüksek olduğundan, bol bol kopyası yapılmakta ve yüksek fiyatlara satılmaktadır. Bu noktada diamond bottom denilen ve “<>” şeklinde olan kısım dikkatle kontrol edilmelidir. Aşağıda ayrıntılı bir fotoğraf çekmeye çalıştım. Lambanın tam ortasında “<>” şeklinin tam ortasında bir kod yazar. Bunu mutlaka kontrol edin. Ayrıca lambanın tepesindeki meme gibi olan bölümün altındaki toplayıcı”D-getter”ların hepsi son derece düzgün olmalıdır.
En değerli Telefunken ECC83 lambalar aşağıdaki fotoğrafta dikkat ederseniz görebileceğiniz gibi “ribbed plate” şeklinde üretilmiştir. Lambanın içerisindeki gri renkli metal kısmın uçlarının yapısı bükülmüş olmalı ayrıca “folded” denilen delikleri olmalıdır. Aşağıda görülen bu lambalar Telefunken’in Berlin’deki fabrikasında üretilmişler ve muhtemelen en değerli Telefunken ECC83’lerden bir tanesi. Eğer tüm bunlar sizin premium Telefunken lambalarınızda yoksa büyük bir kazık yemişsiniz demektir. Daha ayrıntılı bilgiler için Eric Barbour’ın yazdığı “Tube Collector” kitabının ikinci cildine göz atabilirsiniz. İnternet üzerinden PDF versiyonunu bulabilirsiniz!
Aklıma gelmişken biraz daha ayrıntı vereyim sizlere. İlk üretildiği dönemlerdeki adıyla 7025 sonrasında 12AX7 ve Avrupa edisyonlarında ECC83, ilk olarak 1940’ların sonlarına doğru RCA mühendisleri tarafından geliştirildi. Aslında iki adet 6AV6 lambanın birleştirilmesiydi. Yukarıda yazdığım gibi teorik olarak tek bir lamba olmasına rağmen aslında pratikte içerisinde iki lamba vardır. Bu lambalar bildiğim kadarı ile kesintisiz şekilde ilk üretimin bugüne kadar üretilmeye devam eden en yaşlı lambalardan bir tanesidir. Amerikalıların arkasından Avrupalılar üretime başlayınca çok üst sınıf bir ürün kalitesine ulaştılar. Ancka yine de “black plate” Amerikalıları çok boşa atmamanızı tavsiye ederim.
Telefunken ECC83’lerin sesleri herkese hitap etmeyebilir. Son derece ayrıntılıdır ama biraz serttir. Ancak söz konusu pikap katı olduğunda muhtemelen bulabileceğiniz en iyi NOS tüpler Telefunken’lerdir. Sanırım pre katında biraz daha yumuşak karakterli bir lambaya ihtiyacımız var. Böylelikle pre-amplinin çıkışında sesi bir miktar yumuşatmış olacağız.
Bir yorum ekleyin